Trafferth mewn tafarn

gan Dafydd ap Gwilym

Deuthum i ddinas dethol,

A’m hardd wreangyn i’m hôl.

Cain hoywdraul, lle cwyn hydrum,

Cymryd, balch o febyd fum,

Llety urddedig ddigawn

Cyffredin, a gwin a gawn.

Canfod rhiain addfeindeg

Yn y ty, mau enaid teg.

Bwrw yn llwyr, liw haul dwyrain,

Fy mryd ar wyn fy myd main.

Prynu rhost, nid er bostiaw,

A gwin drud, mi a gwen draw.

Gwarwy a gâr gwyr ieuainc –

Galw ar fun, ddyn gwyl, i’r fainc.

Hustyng, bum wr hy astud,

Dioer yw hyn, deuair o hud;

Gwneuthur, ni bu segur serch,

Amod dyfod at hoywferch

Pan elai y minteioedd

I gysgu; bun aelddu oedd.

Wedi cysgu, tru tremyn,

O bawb eithr myfi a bun,

Profais yn hyfedr fedru

Ar wely’r ferch; alar fu.

Cefais, pan soniais yna,

Gwymp dig, nid oedd gampau da;

Haws codi, drygioni drud,

Yn drwsgl nog yn dra esgud.

Trewais, ni neidiais yn iach,

Y grimog, a gwae’r omach,

Wrth ystlys, ar waith ostler,

Ystôl groch ffôl, goruwch ffêr.

Dyfod, bu chwedl edifar,

I fyny, Cymry a’m câr,

Trewais, drwg fydd tra awydd,

Lle y’m rhoed, heb un llam rhwydd,

Mynych dwyll amwyll ymwrdd,

Fy nhalcen wrth ben y bwrdd,

Lle’dd oedd gawg yrhawg yn rhydd

A llafar badell efydd.

Syrthio o’r bwrdd, gragwrdd drefn,

A’r ddeudrestl a’r holl ddodrefn’

Rhoi diasbad o’r badell

I’m hôl, fo’i clywid ymhell;

Gweiddi, gwr gorwag oeddwn,

O’r cawg, a’m cyfarth o’r cwn.

Yr oedd gerllaw muroedd mawr

Drisais mewn gwely drewsawr,

Yn trafferth am eu triphac –

Hicin a Siencin a Siac.

Syganai’r gwas seog enau,

Araith oedd ddig, wrth y ddau:

‘Mae Cymro, taer gyffro twyll,

Yn rhodio yma’n rhydwyll;

Lleidr yw ef, os goddefwn,

‘Mogelwch, cedwch rhag hwn.’

Codi o’r ostler niferoedd

I gyd, a chwedl dybryd oedd.

Gygus oeddynt i’m gogylch

Yn chwilio i’m ceisio i’m cylch;

A minnau, hagr wyniau hyll,

Yn tewi yn y tywyll.

Gweddiais, nid gwedd eofn,

Dan gêl, megis dyn ag ofn;

Ac o nerth gweddi gerth gu,

Ac o ras y gwir Iesu,

Cael i minnau, cwlm anhun,

Heb sâl, fy henwal fy hun.

Dihengais i, da wng saint,

I Dduw’r archaf ffaddeuaint.