Athrylith Ceiriog/Cynwysiad

Athrylith Ceiriog

gan Howell Elvet Lewis (Elfed)

CYNWYSIAD.

DARLUNIAU
AMSERONI

PENNOD I.
Absenoldeb Caneuon yn Llenyddiaeth gynar Cymru.—Awgrym—iadau am lenyddiaeth Cymru Fu.—Geiriau gwreiddiol alawon poblogaidd

PENNOD II.
Ystyr fanylaf y term, Cân.—Tarddiad a swyddogaeth y Gân.—Nodiadau Ceiriog ar y Gân...

PENNOD III.
Tarddiad llenyddol y Gân yn Nghymru'r oes ddiweddaf.—Y De—ffroad yn y 18fed ganrif.—"Naturioldeb tryloyw" y Cynfeirdd a'r Mabinogion.—Lewis Morris a'i gyfoeswyr.—Symudiad cyfochrog yn y Dehcudir.—Dylanwadau llenyddol tramor.—Béranger. —Burns.—Dylanwad cyfrin symudiadau llenyddol grymus.—Béranger a Burns yn Nghymru.—Oferedd prisiadau llenyddol

PENNOD IV.
Dylanwad amgylchoedd naturiol boreu oes.—Shakspere a Landor wedi eu geni ar lan yr Avon.—Emynwyr Dyffryn Towy.—Dyffryn Ceiriog: ei ddau ganeuwr.—Argraph Dyffryn Ceiriog ar farddoniaeth y ddau.—Dameg ar ansawdd farddonol Ceiriog.—Gweddillion traddodiadol yn Nyffryn Ceiriog.—Cofiant Burns yn ei ganeuon.—Adgofion Ceiriog am ei febyd. —Gorhoffedd yr Athrylith Geltaidd at le.—Cydmariaethau: Gaelaidd a Llydawaidd

PENNOD V.
Gadael Cartref.—Cymrodoriaeth lenyddol yn Manchester.—Ei gysylltiad â Baner ac Amserau Cymru.—Gohebiaeth nodwedd—iadol. Newyddiaduriaeth yn annghyfeillgar i ffurfiau uchaf llên.—Gohebiaeth Syr Meurig Grynswth

PENNOD VI.
Alawon Cenedlaethol: eu dylanwad ar ysgrifenwyr Caneuon.—Hoffder Ceiriog o'r Gân —Rhaid i'r Gan wrth ffurf naturiol.—Methiant, a llwyddiant.—Gormod meddwl yn gamgymeriad. Cyfrinedd. Yr ieuad prydferth. Engreiphtiau.. —Tair Cân ddewisol....

PENNOD VII
Ffurfiau barddonol.—Cynghanedd. —Diweddebau egwan. —Meth—iant mydryddol: ei ragoriaeth, arferol.—Cwmni da.—Yr odl ddwy—sill

PENNOD VIII.
Testyn y Gân.—Burns yn gwneud chwyldroad.—Caneuon yfed.—Cywirder syniad moesol Ceiriog ar hyn.—Yn anffyddlon i'r syniad.—Y "sain anhynod."—Poblogrwydd ei Ganeuon Dirwest.—Caneuon eraill o'r un drâs.

PENNOD IX.
Caneuon serch.—Yr esgynfa foesol.—Trwy holl dymhorau einioes. —Cariadbwnc Myfanwy Fychan.—Alun Mabon. Shakspere yn tynu llun y "carwr cywir."—Caru ar ol priodi.—"Yr Angel yn y Ty."—Henaint.—Cân olaf y bardd.—Amryw brof—iadau Serch yn cael eu hadlewyrchu yn ei ganeuon. rhieni. Plant. —Y Fam —Caneuon

PENNOD X.
Rhyfel.—Adsain, yn hytrach na llef bersonol.—Ei deimlad dynol.—Caneuon Hela.—Ysbryd yr oes.—Ceidwad—aeth beirdd Seisnig." Locksley Hall," ddwywaith.—Perth—ynas barddoniaeth â gwyddoniaeth ddiweddar.—Brenin y Ffyrdd.—Yr elfen farddonol mewn bywyd cyffredin

PENNOD XI.
Caneuon Gwerin: Volkslieder.—Un pwnc i fod mewn Chwedl—gân."Yr Eneth Ddall."—Baledau.—Baledau Cysegredig.—Traddodiadau ar Gân.—Glasynys a Cheiriog

PENNOD XII.
Y Rhiangerdd a'r Fugeilgerdd

PENNOD XIII. Lledneisrwydd teimlad.—Ymdrin â thrueni yn awenyddol.—"Llongau Madog." Y Llythyrgod."—Ar faes y frwydr.—"Hela'r Ysgyfarnog."—Diweddglo.

PENNOD XIV. Geltaidd.—"Breuddwyd y Tiriondeb.—Anifeiliaid.—Nodwedd Bardd"; ei acen bersonol.—Ffurf uchaf Tiriondeb yw gwylaidd barch at yr Anfeidrol

PENNOD XV. Arabedd.—Ffraethineb Gwyddelig.—Y gwrthun yn arf peryglus. —Swyddfa'r Gwlaw.—Gwawdiaeth

PENNOD XVI. Darfelydd. —"Breuddwyd Masnach Rydd." Dwy Gân arbenig

Moesol a Chrefyddol. Awgrym sy'n ddatguddiad. —Penill Goethe

PENNOD XVIII. Ei ddylanwad gwasanaethgar </poem>

LLYFRYDDIAETH CEIRIOG (Bibliography).

1.—ORIAU'R HWYR: Rhuthyn, 1860. Argraphiad Newydd: Wrexham, 1872.
2.—ORIAU'R BORE: Rhuthyn, 1862. Ail Argraphiad: Wrexham.
3.—CANT O GANEUON: Wrexham, 1853.
4.—Y BARDD A'R CERDDOR: Wrexham, 1864.
5.—GEMAU'R ADRODDWR: Wrexham, 1865.
6.—AWDL Y MOR: Treffynon, 1866.
7.—ORIAU EREILL: Wrexham, 1868.
8.—ORIAU'R HAF: Wrexham, 1870.
9.—YR ORIAU OLAF: Liverpool, 1888.