Beirdd y Bala/Ysgol Rad y Bala

Siarl Wyn-Ioan Tegid Beirdd y Bala

gan Charles Saunderson (Siarl Wyn o Benllyn)


golygwyd gan Owen Morgan Edwards
Bedd John Evans


YSGOL RAD Y BALA.

A fyfyriwyd wrth ymweled ag Ysgol Rad y Bala, yn ol marwolaeth fy hen athraw,
a diffuant gyfaill, Mr. Evan Harries.

Mil henffych iti, orhoffusaf dud!
Anwylach wyt nag unman yn y byd!
Wyt anwyl im, wrth gofio'r athraw cu
A'm dysgai ynnot—yr ieuenctyd lu
O'th gylch chwareuai, 'n nyddiau llon fy rwyf,
Fy ysgafn fron, ddieithr i boen a chlwyf.
Mae pob rhyw lwyn, a phob rhyw garreg bron,
Yn dwyn i'm cof ryw adgofiadau llon,
Neu anhap gas—neu ryw chwar'yddiaeth fwyn
Y digwyddiadau fu yng nghil y llwyn.
 Hyn oll aeth heibio—'n awr eu coffa fydd
Yn llenwi'm bron â pharchedigaeth prudd.
Y wig oedd wech, delwedig ydyw'n awr,
Yr ardd oedd hardd, anurddawl yw ei gwawr,
A llaw 'r gormeilydd Amser, amlwg yw,
Ar oll o'th gylch, ar bob planhigyn gwyw;
Ond uwch pob dim sydd yn anurddo'th wedd
Y mwyaf oll, fod Harries yn y bedd.

Un athraw mwynach, gyfaill purach, gwn
Ni cheid o fewn yr holl fydysawd crwn.
Mor wych cryfhai bob amgyffrediad gwan,
Meithrinai ddeall ei ddisgyblion mân:
Ond angau certh, gormesydd dynol had,
A'i torrodd ymaith—Ow! fy athraw mâd!
Dy golli oedd yn golled mawr i mi,
Ond ennill mawr ac elw yw i ti.
Pa le mae'm cyd 'sgolheigion oll i gyd?
Nid dau o'r gloch a'u cyrcha'n awr ynghyd.
Gofynnais, P'le mae hwn oedd lon ei wedd?"
"Er's amser maith mae ef y'ngwaelod bedd." "
Pa le mae hwn a hwn, oedd un di goll ?"
"Y tad fu farw, a'r teulu chwalwyd oll."
Fy hen gyfeillion gwasgaredig ynt,
Prin y mae tri, y lle bu degau gynt.
Yr athraw gwiw, a'r ysgolheigion oll,
O'r hen drigfannau aethant oll ar goll.
Nid sefydledig ym, ond ar ein taith,
Ein cartref ydyw'r tragwyddoldeb maith.

Nodiadau

golygu