Cerddi a Baledi/Y Gath Ddu

Cerddi a Baledi
I'r Plant
gan I. D. Hooson
I'r Plant

Y GATH DDU

MAE'N gorwedd ar yr aelwyd
Yn swrth ond hardd ei llun,
Heb un ysmotyn arni,
Fel darn o'r nos ei hun;
Ac yno mae'n breuddwydio
Ei bod ar hirddydd haf
Wrth fôr o hufen melyn
Lle'r heigia pysgod braf.

Mae'n grwnian ac yn grwnian,
Yn isel wrth y tân,
A'r tegell yntau'n mynnu
Ymuno yn y gân;
Mae'r crochan ar y pentan,
Bydd hwn yn ffrwtian toc;
A mwmian wrtho'i hunan
Mae pendil yr hen gloc.

Daw Robin Goch i 'sbio
Drwy'r ffenestr arni'n hy,
A'r llygod swil i chwarae
Yng nghonglau pella'r tŷ:
Heb ofn na dychryn arnynt;
Ond gwae i't truan ffôl,
Os cwyd yr heliwr cadarn
I ymlid ar eu hôl.

Fe'i gwelais un diwrnod
Yn mynd ar ysgafn droed;
Ymlusgai yn llechwraidd,
A lithrai rhwng y coed;
Ymlusgo—oedi ennyd—
Ac yna sydyn lam,
Tra fflachiai'r cleddau arian,
A'r llygaid aur yn fflam.

Ond heddiw, nid rhaid ofni,
Mae'n gorwedd wrth y tân,
A heddwch fel yr afon,
Yn llenwi'r gegin lân
Mae'r Robin ar y ffenestr,
A'r llygod yn cael sbri,
A'r llygaid aur fel gemau
Mewn blychau eboni.