Chwedlau'r Aelwyd/Y Pwrs Aur

Chwedlau'r Aelwyd
Corff y llyfr
gan Hughes a'i Fab, Wrecsam
Corff y llyfr

Y Pwrs Aur

Dau gyfaill gydgerddent yn ddifyr eu hynt,
Pryd y cododd un bwrs oddiar lawr;
"Wel dyma lwc,"meddai, bron colli ei wynt,
"Gwel faint o aur gefais i'n awr."

"A gefaist ti,"meddai ei gyfaill ar hyn,
"Myfi bia'r haner, wrth gwrs;"
"Yr haneri ti,"llefai yntau yn syn,
"'Tra mai'm dwylaw i gododd y pwrs!"

"Wel, cymer hwynt ynte—ond pwy sy o'th ol.
Yn gwaeddi chwil-leidr fel cawr?
Gwel dyma'r heddgeidwad yn dyfod i'th nol; "
Meddai yntau, "Beth wnawn ni yn awr?"

"A wnawn ni yn wir, pa'm y dywedi fel hyn,
Ti hawliodd yr ysbail yn rhan?
A hwnw yw'r lleidr, dyweded a fyn,
A gym'rodd yr arian o'r fan."

Mae pobl i'w canfod wrth ymdrin a'r byd
O duedd anonest, hunanol, a gwael;
Tra'r gorchwyl dry'n elw neu bleser i gyd,
Y nhw ydyw'r bobl y cwbl rhaid gael:
Ond os niwed neu golled dry arnynt eu gwg,
Hwy hoffent pryd hyny gael rhanu y drwg.