Cofiant Hwfa Môn/Rhagdraeth
| ← Cofiant Hwfa Môn | Cofiant Hwfa Môn gan William John Parry golygwyd gan William John Parry |
Cynwysiad |
HWFA MÔN.
YN ol dymuniad fy hen Gyfaill yr wyf wedi ymgymeryd a dwyn allan y Gyfrol Goffawdwriaethol yma iddo. Gall na fydd ynddi holl fanylion ei fywyd, ac erbyn hyn nid yw hyny yn cael ei ystyried yn hanfodol i Gofiant. Gwell o lawer yw cael adolwg cyffredinol ar ei fywyd, yn nghyd a'r gwersi hyny fydd o fudd i'r oesau fydd yn dilyn. Cymeriad eithriadol oedd Hwfa Môn, a chymeriad fu am fwy na haner canrif yn cymeryd lle amlwg yn mywyd y Genedl. Rhaid ei fod yn feddianol ar Athrylith uwchraddol i allu cadw ei le yn y front hyd derfyn ei oes, a hono yn oes faith. Llanwodd lawer cylch pwysig yn myd llenyddiaeth a chrefydd,. ac nid lle ailraddol lanwodd yn y naill a'r llall. Ca y gwahanol Ysgrifenwyr, sydd yn garedig wedi ymgymeryd a hyny, ei osod yn ei le priodol yn y gwahanol gylchoedd y troes ynddynt, ac ni ddymunem iddo le uwch nag a haeddai yn y naill a'r llall. Yr oedd wedi cychwyn ysgrifenu hanes ei fywyd ac wedi gorphen dwy benod, sef un ar "Penygraig" ei gartref genedigol, a'r llall ar "Rhos Trehwfa" cartref ei faboed, ac nis gallwn lai na dodi y rhai hyny i mewn. Yr oedd wedi trefnu i Ysgrifenu tairarddeg eraill, ond daeth llaw angeu yn rhy drom arno cyn gwneud hyny. Y penodau eraill oeddynt,—Llangefni; y Dyffryn; Bangor; Ebenezer; Aber y Pwll; Y Bala; Bagillt; Brymbo; Bethesda; Llundain; Llanerchymedd; Llangollen a Rhyl. Rhaid i lawer peth fwriadodd ar gyfer y penodau hyny bellach fyned yn ngoll i ni. Sicr yw y buasai ynddynt lawer tamaid blasus.
Mae genyf i gyflwyno fy niolchgarwch gwresocaf i'r oll o'r Ysgrifenwyr i'r Gyfrol, ac yn neillduol i'r Parch John T. Job, yr hwn yn garedig iawn a ymgymerodd a dethol y Farddoniaeth, ynghyd a chywiro y prawfleni.
- 1 Awst, 1907.
.jpg)