Gan ei fod yn arferiad i ddodi mewn Cofiant dynion cyhoeddus, ychydig o Farddoniaeth, tybiwn y byddai уп foddhaol iawn gan y darllenydd gael yr Englynion campus canlynol, a pha rai yr anrhegwyd yr Awdwr gan y Parchedigion W. C. Williams, W. Rees, a T. Pierce.
RICHARD JONES, LLWYNGWRIL.
Byw ar daith y bu'r doethwr—heb Efa,
Heb ofal na dwndwr;
Yn mhob lle, 'i gartre ' wnai'r gwr,
Yn ngalwad Efengylwr.
Onid aeth hwn i deithiau,—tra unig
Trwy Wynedd a Deau?
Ni welid e'n ei hwyliau,
Yn hen ddyn, yn un o ddau.
Ei gyfaill, ni raid gofyn,—oedd ei ffon,
Cerddai i ffwrdd fel llencyn;
Anhawdd oedd cael yr hen ddyn
I ofalu am filyn.
Mae dwthwn ei ymdeithiad—wedi dod
Hyd at ei derfyniad;
Pwy ga ei ffon?--pa goffad
Sy ar ol yr Israeliad?
Dyn Duw a'r wlad yn dewis—ei weld oedd
Ar ol ei daith ddeufis;
Er tramwy llawer trimis,
Ni wnai hyn ei enw'n is.
|
Nid elai i ardaloedd—i dywallt
Duon chwedlau filoedd;
Pan ddeuai i dai, nid oedd
Athrodwr,—Athraw ydoedd.
Mae ereill mewn ymyraeth—yn mhob rhwyg
Mae eu prif ragoriaeth;
Nid elai ef drwy'r dalaeth
I droi a gwneud rhwyg yn waeth.
—CALEDFRYN.
|
Ha! llon Gerub Llwyngwril—ydyw, mae
Wedi myn'd ar encil;
Yma cwynir mai cynnil
Rhai o'i fach,—nid gwr o fil.
Ni'dwaenai ddichell, dyn heddychol—oedd,
Mae'n addas ei ganmol;
A gair da y gwr duwiol,
Yn hir iawn a bery o'i ol.
A hir y cedwir mewn co,'—oludog
Sylwadau wneid ganddo;
Heriai undyn i'w wrando,
A'i ddwy glust dan farwaidd glo.
Athraw oedd ef,dyeithr ei ddawn,—diweniaith,
A duwinydd cyflawn;
Traethu gwir toreithiog iawn,
Dan eneiniad wnai'n uniawn.
Hynod ei ddull ydoedd o—a gwreiddiol,
Gwir addysg geid ganddo;
Caem werth ein trafferth bob tro
Heb wiriondeb i'w wrando.
|
Agor ini'r gwirionedd,—a'i adrodd
Wnai'n fedrus mewn symledd;
Fe ro'i i lu ddifyr wledd
Gwersi o olud, gwir sylwedd.
Dwthwn ei gylchymdeithio,—oedd hirfaith,
Dilarfu, mae'n gorphwyso;
Hiraeth gyfyd wrth gofio
I ddu fedd ei guddio fo.
—G. HIRAETHOG.
|
Risiard Siôn dirion a dorwyd—o'n plith :
Pa lwythog fraw gafwyd?
Llwyngwril llyn ei gyrwyd,
O'i droi 'i lawr i'w daear lwyd.
Bri a mawredd brô Meirion,—a enwid
Yn un o'i henwogion;
Ei enw a ddeil, drwy nawdd Tôn,
I Lwyngwril yn goron.
Ni charai barch masgnachau'r byd,—na rhîn
Cywreinwaith celfyddyd;
O'i rwydd fron ni roddai'i fryd,
I'w 'mhofynion am fynyd.
Er hyny'r oedd mor honaid—yn y Gair,
Enwog oedd a thanbaid;
Ei fynwes yn gynes gaid,
Byth yn holl bethau enaid.
Un oedd o'r duwinyddion—manylaf,
Mewn hwyliau gwir gyson;
Fe foriai ei fyfyrion,
Ar wir werth geiriau yr lón.
|
Nid rhyw hynod daranwr,—yn rhwygo
Y creigydd fu'n harwr;
Angylaidd efengylwr,
Oedd efe lareiddiaf ŵr.
Sefydlog weinidogaeth ni—welodd,
Gwnai Walia 'i esgobaeth;
I waith nef bu'r teithiau wnaeth,
Yn deilwng trwy'r holl dalaeth.
Tro'i ef i'w hŷnt ar ei farch,—yn araf,
Ni yrai'r hen batriarch ;
Lle'r elai derbyniai barch ,
Seibiant, a chroesaw hybarch .
Ar ei lòn siriol wyneb,—y gwelid
Golwg o anwyldeb;
Ei eirda, a'i gywirdeb,
Yma ni ammeuai neb.
Ni ddaw ail un o'i ddilynwyr,—ddeil yn
Ffyddlonach i'w frodyr;
Er ei barch ni roi air byr,
Er gwaelu neb o'r Gwylwyr.
Os unwaith do'i absenwr,—o unlle
Neu enllib fasgnachwr ;
Mynai gau holl goffrau'r gwr;
A drysau bob rhodreswr.
Yn wir tad oedd, enw'r Ty Du,—ar ei ol
Yrhawg gaiff ei barchu
Er ei fwyn a'r llês mawr fu
Llwyngwril ga'i llon garu.
——T. PIERCE.
|
LLANGOLLEN CYHOEDDWYD GAN H. JONES.
