Dyddanwch yr Aelwyd/Saith y'm Ni
| ← Gair Olaf fy Mam | Dyddanwch yr Aelwyd gan Hughes a'i Fab, Wrecsam |
Ty fy Nhad → |
"SAITH Y'M NI."[1]
Mi gwrddais â morwynig wen,
A llawn wyth oed oedd hi;
A'i gwallt y'mhleth o gylch ei phen
Fel coron aur mewn bri.
Roedd ganddi fochau cochion bach,
A dillad gwladaidd glân,
A llygaid ysgeifn, bywiog, iach,
A rhês o ddannedd mân.
"'Sawl brawd, 'sawl chwaer sy' genyt ti?"
Gofynais iddi ar hyn:
Atebai—"'Sawl, syr! Saith y'm ni,"
Gan edrych arnai'i'n syn.
"Yn mha le maent? y deg ei gwawr.
Atebai, "Yr y'm ni'n saith;
Mae dau yn byw yn Nghonwy'n awr,
A dau ar foroedd llaith.
"A dau yn nghŵr y fonwent draw,
Yn gorwedd yn ddinam;
Ac acw yn y bwth gerllaw
'Rwyf finau gyda'm mam.
"Mae dau yn Nghonwy'n byw yn awr
A dau ar foroedd llaith;
Pa fodd y gelli ddweyd, fy mach,
Eich bod fel hyn yn saith?
"O fechgyn a genethod, saith,
(Atebai) ydym ni:
Mae dau o fewn ir fonwent oer,
O dan yr ywen ddu.
"O amgylch ogylch prancio wnai,
A heinyf iawn wyt ti;
Os yn y bedd y gorwedd dau
Yn ddiau pump y'ch chwi.
"Ah! dacw'r bedd, â newydd wedd,
Atebai hi fi'n llon;
A deuddeg llam o ddrws fy mam
Yw yr orweddfa hon.
"I wau fy hosan, acw'r af,
A hemio'r cadach gwyn,
I eistedd ar eu beddau'r hâf,
A siarad â hwy'n sỳn.
"A phan fo'r haul ar fachlud, syr,
A'r awyr faith yn glir:
I fwyta'm cwynos[2] acw'r âf,
Ac eistedd yno'n hir.
"Y gyntaf aeth oedd anwyl Jane,
Fu'n hir mewn dygnawl boen
Hyd nes daeth angel Duw i'w nhol
I gwmni'r addfwyn Oen.
Ac yn y fonwent oeraidd hon
I orwedd rhoisant hi:
O gylch ei bedd chwareuai n llon
Fy mrawd bach John a mi.
A phan oedd eira'n gynfas wen
A rhew yn cloi y lli
Bu farw John- a rhoed ei ben
Yn ymyl ei phen hi.
"Aeth dau i'r nef, fy mechan hoff,
Yn awr sawl un y'ch chwi?"
Atebai ' n llon, y deg ei bron,
"O, meistr, saith y'm ni.'
"Maent hwy'n y pridd,a'u henaid sydd
O fewn i'r nef mewn bri:"
'Doedd hyn ond taflu gair i'r gwynt
Fe fynai ' r fach ei phwnc ar hynt,
Gan dd'wedyd -“ saith y'm ni,"
—TEGIDON.