Gwaith Dewi Wnion/Marwolaeth Ioan Rhagfyr

Gwaith Dewi Wnion

gan Dewi Wnion

MARWOLAETH IOAN RHAGFYR.

Yr oedd y diweddar John Williams (Ioan Rhagfyr), Talywain, Dolgellau, yn Gerddor tra medrus. Ceir rhai o'i Dônau yn mhob casgliad o Dônau Cymreig o'r bron. Ganwyd ef yn yr Hafodty Fach, plwyf Llangelynin, Rhagfyr 26, 1740. Priododd â Miss Jane Jones, merch Mr. William Jones, Brynrhyg, Dolgellau, pan oedd yn 23ain oed. Bu farw yn Penbryn-marian, Dolgellau, Mawrth 11eg, 1821, yn 81 mlwydd oed.

AI gwir a glywir drwy'n gwlad — gwympo
Hen gampwr Gwyneddwlad?
Os gwir fod ei ysgariad —
E gaiff hyn yn hir goffâd

Sion William, ddinam ddoniau, — a gludwyd
I gleidir yn ddiau;
Er iddo'n wir hir barhau
E drengodd ar dir angau.

Hwn oedd enwog
Un o ddoniau,
Gyda'r gorau
Gaed o'r gwerin;
Ei beroriaeth,
A'i bur eiriau,
Ddwyfawl leisiau
Oedd felyswin.

Dyn ydoedd a dawn odiaeth,
Perorydd a phrydydd ffraeth :
Ni bu i'r ddaear hawddgar hon
Ei lewach am alawon .

E gywir eiliodd ef wir garolau,
A phlethodd yn fedrus weddus gywyddau,
A gweuodd yn gymhwys hyawdlwys odlau,
Hoywaf was arain, a gwnai fesurau
O wir gu nodawl ar ei ganiadau;
Dawnus ydyw ei dônau — pereiddiawl,
Yn bur gynhwynawl wiwber ganonau.

Pa wedd bu diwedd y doeth,
Wr enwog, fel yr annoeth:
Angau yn hyf, â'i gleddyf glas,
Annelodd yr anwylwas ;
Mae mewn arch, dan dywarchen,
Yn gorphwys a'i bwys ar ben.

Yr hoff was, n'ol hir orphwyso — ddolef
Pan ddel i'w ddihuno;

Diogel nerth Duw lago
A 'i cyfyd o gryd y gro.

Yn fy medd mi orweddaf,—diystyr,
A dystaw y llechaf;
O ddulawr, y dydd Olaf,
I fyd yn ol cyfodi wnaf.