Gwaith Goronwy Owen Cyf I/Lewis Morys

← Yr Awen (dull Horas)

Gwaith Goronwy Owen Cyf I gan Goronwy Owen golygwyd gan Owen Morgan Edwards

Cywydd y Gem, neu'r Maen Gwerthfawr →

LEWIS MORYS.

[Ar ddull Horas. Llyfr IV. Cân 8.]

RHODDWN ariant a rhuddaur,
Rhown yt gawg gemawg ac aur,
I'r cyfeillion mwynion mau
Deuai geinion deganau,
Gennyi o bai ddigonedd,—
A phwy wna fwy oni fedd?
I tithau y gorau gaid,
Lewis fwyn, lwysaf enaid,
Pe bai restr o aur lestri
O waith cŷn Maelgyn i mi,
Ti a gait, da it y gwedd,
Gennyf yr anrheg iawnwedd.
Odid fod o fychodedd
Rhodd dreulfawr; rhai mawr a'i medd.
Tithau, nid rhaid it' weithion,
Ni 'th ddorodd y rhodd aur hon;
Caryt gywyddau cywrain,
Rhynged dy fodd rhodd o'r rhai'n:
Rhodd yw cyhafal rhuddaur,
A chan gwell; uwch yw nag aur.
Onid ofer iawn dyfais
I fynnu lod o faen clais?
Naddu llun eilun i wr,
Dewrwych portreiad arwr;
Llunio i guch, a llain gochwaed,
A chawr tan ei dreisfawr draed.
Pond gwell lên ac awenydd?
Gwell llun na'r eilun a rydd.
Dug o eryr da'i gariad,
Gwrawl udd a gâr ei wlad,
Llyw yn arwain llon aerweilch,
Teirf yn nhrin fyddin o feilch;

Wrth a gâr yn oen gwaraidd;
Yn nhrin llyw blin, llew a blaidd;
Arafoen i'w wŷr iefainc,
Llew erchyll a ffrewyll Ffrainc.
Pwy ag arfau—pa gerfiad—
A rydd wg golwg ei gad?
Trefi yn troi i ufel
O'i froch, a llwyr och lle 'r el.
Pwy a gai, oni bai bardd,
Glywed unwaith glod iawnhardd?
Tlws ein hiaith, Taliesin hen,
Parodd goffau ap Urien.
Aethai heb dant a chantawr
Ar goll hanes Arthur gawr.
Cân i fad a rydd adwedd
O loes, o fyroes, o fedd.
Cerdd ddifai i rai a roes—
Ynnill tragywydd einioes.
Nudd, Mordaf, haelaf helynt,
Tri hael Ior, ac Ifor gynt,
Laned clod eu haelioni
Wrth glêr hyd ein hamser ni!
Ac odid, mae mor gadarn,
Eu hedwi fyth hyd y farn.
Rhoddent i feirdd eu rhuddaur;
A llyna rodd well na'r aur.
Rhoid eto, nid rhaid atal,
I fardd; ponid hardd y tâl
A ddel of Awen ddilyth
O gyfarch, a bair barch byth?