Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion/Holland, Samuel

Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion

gan Edward Davies, Penmorfa

GWILYM ERYRI^[1] (William Roberts, 1844—1895).Mab i David a Catherine Roberts, a anwyd ym Mhorthmadog ar yr 22ain o Fawrth, 1844. Gwneuthurwr hwyliau ydoedd wrth ei alwedigaeth, ond bardd o anianawd. Ychydig o fanteision addysg a gafodd ym more'i oes. Bardd hunan—ddiwylliedig ydoedd. Dechreuodd gyfansoddi yn gynnar ar ei fywyd, a daeth yn gystadleuydd o nôd yn fore. Urddwyd ef yn Eisteddfod Porthmadog, 1871. Ennillodd Gadair y Gordofigion yn 1875, am "Awdl Goffadwriaethol am y Priffeirdd, o Aneurin Gwawdrydd hyd Nicander." Y mae'r awdl hon yn un o'r rhai tynheraf yn yr iaith. Y mae'i blethiad o achau'r cyn—feirdd, ei feistrolaeth ar y cynghaneddion, ei elfenniad byw, a'i fywgraffiad cryno o'r prif—feirdd, yn nodedig o gywraint a naturiol. Pa beth yn fwy byw a tharawiadol na'i englyn i Risiart Ddu o Wynedd, ac a fu farw yn yr Americ bell:—

Yn Amerig gem orwedd,—tôdd ei hâr
Risiart Ddu o Wynedd;
Ei genedl hoffai'i geinedd:
Ai dros fôr.—Pwy drwsia'i fedd?

Mor dlos yr iaith, a phrydferth y syniadau? Ymhen dwy flynedd, ennillodd y Gadair a gwobr, £21, yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, 1877, ar awdl "Ieuenctid," allan o un ar ddeg o awdlau gwir ragorol." Barnai Hwfa Môn, Gutyn Padarn, ac Ioan Arfon, fod eiddo "Gwyndaf Hen" yn "mawr ragori ar ei gydymgeiswyr." Yr ail yn y gystadleuaeth ydoedd Elis

Nodiadau

↑ Yr oedd dau gyd-oeswr yn arddel yr un enw barddol; sef gwrthrych y nodiadau uchod, a'r diweddar Mr. W. E. Powell, Milwaukee, Wisconsin,—brodor o Feddgelert.

[1] Yr oedd dau gyd-oeswr yn arddel yr un enw barddol; sef gwrthrych y nodiadau uchod, a'r diweddar Mr. W. E. Powell, Milwaukee, Wisconsin,—brodor o Feddgelert.

[1]