Llys Owain Glyndŵr yn Sycharth

gan Iolo Goch

Addewais yt hyn ddwywaith,

addewid teg, addaw taith.

Taled bawb, tâl hyd y bo,

ei addewid a addawo.

Pererindawd, ffawd ffyddlawn,

perwyl mor annwyl mawl iawn,

myned, mau adduned ddain,

lles yw, tua llys Owain.

Yno yn ddidro ydd af,

nid drwg, ac yno trigaf

i gymryd i'm bywyd barch

gydag ef o gydgyfarch.

Fo all fy naf uchaf ach,

aur ben clêr, dderbyn cleiriach.

Clywed bod, nis cêl awen,

ddiwarth hwyl, yn dda wrth hen.

I'w lys ar ddyfrys ydd af,

o'r deucant odidocaf.

Llys barwn, lle syberwyd,

lle daw beirdd aml, lle da byd.

Gwawr Bowys fawr, beues Faig,

gofuned gwiw ofynaig.

Llyna y modd a'r llun y mae:

mewn eurgylch dwfr mewn argae.

Pand da'r llys, pont ar y llyn,

ac unporth lle'r âi ganpyn?

Cylpau sydd, gwaith cwplws ywnt,

cwpledig bob cwpl ydynt.

Clochdy Padrig, Ffrengig ffrwyth,

cloystr Westmestr, cloau ystwyth.

Cenglynrhwym bob congl unrhyw,

cafell aur, cyfa oll yw.

Cenglynion yn y fron fry

dordor megis deardy,

a phob un fal llun llynglwm

sydd yn ei gilydd yn gwlm.

Tai nawplad fold deunawplas,

tŷ pren glân mewn top bryn glas.

Ar bedwar piler eres

mae'i lys ef i nef yn nes.

Ar ben pob piler pren praff,

llofft ar dalgrofft adeilgraff,

a'r pedair llofft, o hoffter,

yn gydgwplws lle cwsg clêr.

Aeth y pedair disgleirlofft,

nyth lwyth teg iawn, yn wyth lofft.

To teils ar bob tŷ talwg,

a simnai ni fagai fwg.

Naw neuadd gyfladd gyflun,

a naw wardrob ar bob un.

Siopau glân, gwlys gynnwys gain,

siop lawndeg fel Siêp Lundain.

Croes eglwys gylchlwys galchliw,

capelau a gwydrau gwiw.

Pob tu'n llawn, pob tŷ'n y llys,

perllan, gwinllan, gaer wenllys.

Parc cwning meistr pôr cenedl,

erydr a meirch hydr mawr chwedl.

Garllaw'r llys, gorlliwio'r llall,

y pawr ceirw mewn parc arall.

Dolydd glân gwyran a gwair,

ydau mewn caeau cywair.

Melin deg ar ddifreg ddŵr,

a'i golomendy gloyw maendwr.

Pysgodlyn, cudduglyn cau,

a fo rhaid i fwrw rhwydau;

amlaf lle, nid er ymliw,

penhwyaid a gwyniaid gwiw.

A'i dir bwrdd a'r adar byw,

peunod, crehyrod hoywryw.

A'i gaith a wna bob gwaith gwiw,

cyfreidiau cyfair ydyd,

dwyn blaenffrwyth cwrw Amwythig,

gwirodau, bragodau brig,

pob llyn, bara gwyn a gwin,

a'i gig, a'i dân i'w gegin.

Pebyll y beirdd pawb lle bo,

pe beunydd caiff pawb yno.

A gwraig orau o'r gwragedd,

gwyn 'y myd o'i gwin a'i medd!

Merch eglur llin marchoglyw,

urddol hael o reiol ryw.

A'i blant a ddeuant bob ddau,

nythaid teg o benaethau.

Anfynych iawn fu yno

weled na chlicied na chlo,

na phorthoriaeth ni wnaeth neb,

ni bydd eisiau budd oseb,

na gwall, na newyn, na gwarth,

na syched fyth yn Sycharth.

Gorau Cymro tro trylew

Biau'r wlad, lin Bywer Lew,

gŵr meingryf, gorau mangre,

a phiau'r llys; hoff yw'r lle.