Yn Mrig yr Hwyr Oriau yn y Wlad

gan Robert David Rowland (Anthropos)

Braslun O'r Cynwysiad

S. Maurice JonesYN NYFFRYN CONWY.

"MIS MAI."

I.

FWYNAF Fai! fel banon hawddgar
A arweinia Haf i'w sedd,
Ysgafn droedia dros y meusydd
Yn ei gwerddlas glôg ysblenydd,
Delw yw o swyn a hedd:
Ninau godwn i'w chroesawu,
Eiliwn gân i'r dduwies wen,
Casglwn dalaith frith o flodau,
Plethwn hon gylch ei harleisiau,
Dawnsiwn dan y deiliog bren!

II

.

Mis Dedwyddyd, mis y blodau,
Mis i felus ymfwynhau,
Mwyn gerddoriaeth, swn llawenydd
Glywir yn yr awel beunydd,—
Mis y misoedd ydyw Mai!
Bywyd geir yn prysur dreiddio
Drwy oblygion natur lawn;
Yn y llwyni, ar y bryniau,
Chwardda dail, a gwena blodau,
Bywyd yn teyrnasu gawn.

III.


Croesaw, croesaw, Fai ordawel!
Daw a bendith yn ei gol,
Llona'r henwr wrth ei weled,
Gyda'r ffon mae'n araf gerdded
Tua'r gamfa 'nghwr y ddol;
Saif i wrando ar y gwcw
Yn parablu'i deunod pruad,
Swn ei chanig yn ei ddwyfron,
Ddeffry dyrfa o adgofion;—
Treigla'r deigryn dros ei rudd.


IV.


'N ôl alltudio'r teyrn gauafol,
Ymsiriola Anian glaf;
Hen garchardy y gorthrymwr
Droir gan Fai yn burlan barlwr
I groesawu'r melyn Haf.
Gwisga'r ddol rosynaidd fantell,
Y feillionen gwyd ei phen,
Lleda'r coed eu gwyrddion gangau
'N addurnedig â breichledau,
Lifrai dlos gâ'r ddraenen wen.

V.


Pan fo'r haul yn hwylio'i godi,
Hithau'r wawr yn dweyd y ffaith,
Cyn i'w wresog aur belydrau
Sychu'r gwlith sy'n loewon ddagrau
Ar deg ruddiau'r blodau llaith;
Difyr ydyw crwydro orig
Ar hyd llethrau'r frithliw fron,
Heb un twrf i'n haflonyddu,
Dim ond bref yr wynos gwisgi.
A pher gân y llaethferch lon.

VI.


Dyner Fai! dy dywydd distaw,
A'th awelon meddfol sydd,
Yn dwyn pawb i'th gynes garu;
Gado ei ystafell wely,
Wna'r cystuddiol, llwyd ei rudd:
Estyn iddo gwpan iechyd,
Dan dy wenau ymgryfhâ,—
Ei holl lesgedd yrri ymaith;
Gwasgar hadau meddyginiaeth
Yw dy orchwyl—blentyn Ha!


VII.


Llithra'r afon yn hamddenol
Heibio godreu'r bryniau cun,
Ymlonydda yn ei gwely,
Fel pe byddai bron a chysgu,—
Cysgu'n sŵn ei chân ei hun!
Dan belydrau'r tanbaid huan
Troir ei dŵr yn arian byw,
Uwch ei phen yr helyg blygant,
A'r lilïon tyner roddant
Gusan ar ei gwefus wiw.

VIII.


Llawn o fiwsig yw y goedwig
Pan ddel Mai a'i wenau mwyn; A
sgell gorau, hwyr a boreu,
A ddyhidlant nefol odlau,
Môr o gân yw'r deiliog lwyn.
Doriad gwawr, y llon uchedydd
Seinia fawl ar riniog Nef,
Hithau'r fronfraith ar y fedwen,
Eilw ar y bêr fwyalchen
I arwain yn yr anthem gref.

IX.


Mai a ddena'r chwim wenoliaid.
I ddychwelyd ar eu tro,
Gyda'u twi—twi, gwibiant beunydd
Yn ddiorphwys drwy eu gilydd,
I'w clyd nythod dan y tô.
Diog hedfan uwch y doldir
Wna y glöyn mewn gemwisg dlos,
Y wenynen, euraidd aden,
Grwydra'r meusydd yn ei helfen,
Sugna fêl o'r mill a'r rhos.

X


Mai ddynesa fel arlunydd
Uwch adfeilion Gauaf du,
Gyda'i bwyntel tyna ddarlun
Haf, ar fynwes dol a dyffryn,
Adnewyddir Anian gu;—

Dan ei law, y fron a'r faenol
Wisgir mewn mantelli cain;
Aml—liwiog yw y dolydd,—
Gwrida'r grug ar gopa'r mynydd;
Tardda blodeu ar y drain.

XI.


Gwên nefolaidd a ymdaena
Gylch gwefusau Anian dderch,
Syllu arni wna yr huan,
Erys yn y wybren lydan!
Fel cariad—fab claf o serch!
Drwy'r ffurfafen, cymyl gwlanog
Deithiant yn osgorddlu gref;
Pan â'r haul o dan ei gaerau,
Gwelir hwy fel myrdd o dònnau,—
Tonnau aur ar draeth y Nef!

XII.


Ysgafn rodio rhwng y blodau
Wna y chwâ ar flaen ei throed,
Yn yr hwyrddydd, balmaidd, tawel,
Bron na thybiem mai bys angel
Sydd yn ysgwyd dail y coed!
Croesaw, croesaw, Fai siriolwedd,
Eiliwn gerdd i'r dduwies wen!
Casglwn dalaith frith o flodau,
Plethwn hon gylch eu harleisiau,—
Dawnsiwn dan y deiliog bren!



Nodiadau golygu