Tudalen:Adgofion Andronicus.djvu/207

Gwirwyd y dudalen hon

FY OEN LLYWETH.

Mawr oedd fy llawenydd pan roddodd fy nain oen llyweth" yn bresant i mi—"oen swci" ddywedant mewn rhai siroedd. Canlynai fi i bob man fel y canlynai "pet lamb" "Mary" y buom yn canu am dani yn yr ysgol pan yn fabanod. Ond pan ddaeth Edward Jones o'r Wenallt i'r Gilrhos rhyw ddiwrnod, dywedodd yr hen wraig wrtho,—"Yma ti, Ned, gwell i ti ro'i nôd clust ar oen John bach." Rhoddais fy mreichiau am wddf fy oenig, a dywedais, "Chewch chi ddim tori clust fy oen bach; well gen i, i chwi dori fy nghlust i." Am y tro bu fy eiriolaeth yn ddigon. Fodd bynag, pan aethum i ffwrdd i Loegr am haner blwyddyn rhoddwyd nôd ar glust fy oen, a gyrwyd hi i'r mynydd mawr gyda'r defaid. Pan ddaethum yn ol, chwiliais lawer am dani, ond nid oedd Beti yn adnabod John na John yn adnabod Beti. Tybed ai onid oes rhyw oruchwyliaeth i roddi nôd parhaol ar ddefaid heb arfer creulondeb? Fe ddywed rhai nad ydyw yr oen bach yn teimlo teimlo poen. Ond paham y mae'r oen diniwed yn brefu mor dorcalonus ag y bydd baban yn wylo pan mewn poen? Clywais na fydd bugeiliaid yr Alpau yn tori nôd ar glustiau y defaid, ond mai math o gylch roddir am eu gyddfau, ac oddiwrth hwn bydd cloch fechan yn hongian. Pan y bydd y praidd yn dychwelyd i'r gorlan gyda'r hwyr, rhag ofn y bleiddiaid, bydd swn y clychau yn adseinio trwy'r dyffrynoedd a'r llechweddau yn y modd mwyaf swynol. O! na chaem glywed y fath fiwsig ar lechweddau y Berwyn, yr Aran, Cader Idris, Moel Famau, y Wyddfa fawr, a bryniau ereill Gwalia Wen.