Tudalen:Athrylith Ceiriog.djvu/13

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Mewn mwy nag un o Border Ballads yr Alban ceir yr un dychymyg: cydmarer—

For he is golden shod before, And he is golden shod behind.

Creadau llenyddol y Celt yw y baledau hyn. Ai gormod yw meddwl fod y penill Cymreig a'r penill Albanaidd yn tarddu o'r un ffynonell henafol? mai aralleiriad ydynt o ryw benill annghofiedig fu unwaith yn feddiant cyffredin y Celt.

Meddylier eilwaith am y Penillion geir mewn casgliadau hynafiaethol fel Cymru Fu, neu Geinion Llenyddiaeth Gymreig. Y mae rhai ohonynt mewn gwirionedd yn geinion: y mae lliw athrylith arnynt. O ba le y daethant? Pa awdwr annghofiedig a'u canodd ?

Y mae gofyniadau fel hyn yn ein tueddu i ragdybied fod aml i fardd cân wedi bod yn Nghymru, a'i waith wedi goroesi ei enw. Er hyny, nid gwrthddweyd sylw Lewis Morris yr ydym, yn gymaint ag ychwanegu ato, fel na wnaer cam â theulu'r "annghofus dir."