Ac yno cawn ddifyr ddilyn y llanc diofalon ar foreu o wanwyn, wedi'r cawodydd maethlon, yn crogi" pin plygedig " yn fâch wrth edau lin,—i fod yn ddiau yn fwy o ddigrifwch nac o alanas i'r pysgod. Ac er i lwybr bywyd ei arwain ar grwydriadau pell—
Wyf wrth y Gareg Wen o hyd,
A'r nant sydd yn fy nghlyw.
Credwn mai teimlad dwfn sydd yn siarad yn y geiriau, ac nid dychymyg chwareus. Yr oedd dyfroedd y gornant wedi bedyddio ei awen ieuanc, a chysgodau heulog bryniau Berwyn wedi dyfod i gartrefu yn ei feddwl. Nis gallodd dwndwr y dref na thrafferthion bywyd yru murmur y nant o'i enaid. I ddangos mai dwysder teimlad sydd yn canu, y mae yn y ddau benil olaf yn cysegru adgof mebyd yn ymyl ei fedd ei hun:—
'Rol gado "gwlad y cystudd mawr,"
Os byw fy enw haner awr,
Na alwed neb fi ar y llawr
Ond Bardd y Gareg Wen.
Os y gornant a'r "gareg wen" sydd yn sirioli ei gân gyntaf, yn ei lyfr cyntaf, ni raid troi ond ychydig ddalenau cyn ei gael yn dringo llethrau'r Berwyn yn nghwmni Owain Wyn. Mor rhydd oddiwrth fydolrwydd yw ei awen, ac mor ysgafn y cerdda ar hyd y bryniau:—
Weithiau tan y creigiau certh,
Yn nghanol y mynyddoedd,
Dim i'w wel'd ond creigiau serth,
A thyner lesni'r nefoedd;
Yna dringo pen y bryn,
Hyd risiau craig ddaneddog;
Gwel'd y nant, y cwm, a'r glyn,
Y ddol, y gors, a'r fawnog;
Edrych ar y ceunant du,
Fel bedd ar draws y bryniau—
Bedd yn wir, medd hanes, fu
I lawer un o'n tadau.
