Y mae y "llygaid duon hardd" sydd "yn d'rysu'r bardd" yn ein dyrysu ninau am enyd—ac y mae y dyryswch yn felus, onid yw?
Erbyn cyrhaedd "Catrin Tudur," y mae yr awen wedi sobreiddio:—
And I could tell
What made your eyes a growing gloom of love,
As a warm South-wind sombres a March grove.
Wedi sobreiddio;—nid wedi gwanhau, nid wedi nychu. Y mae y bardd ei hun fel yn teimlo ei fod wedi "goroesi ei galon ifanc:" ydyw, y mae wedi gadael direidi hoffus boreu oes, i fod yn gallach, yn arafach, yn ddyfnach.
ddyfnach. Nid yw yr ystori "Catrin Tudur" mor sionc ac mor ffansiol a charwriaeth Myfanwy; ond y mae yr adeiladwaith yn gryfach ac yn fwy celfydd. Meddyliaf na ddaw rhiangerdd ei henoed byth mor boblogaidd a rhiangerdd ei faboed: ond serch hyny, yr wyf yn sicr fod mwy ynddi—mwy o feddylfrydedd, o gywreinrwydd, ac o hunan feddiant.
Y mae "tywyllni cynyddol serch "—dysgeidiaeth yr awen wedi darllen y byd a'i wersi—mewn llinellau o'r fath a ganlyn. Gwlad serch:—
Y wlad mae gormod gwres yn iach
I'w merched ac i'w meibion,
Y wlad mae awel glaiar fach
Yn lladd ei holl drigolion.
Rhan o ddarlun y frenhines:—
Tecach ei dwylaw na blodeu mân
Gwyn lysiau'r llinos mewn dyfroedd glân;
Disglaer ei llygaid fel golwg gwalch,
A threiddiol gan ostyngeiddrwydd balch.
Yr amser goreu i garu:—
Pan ddisgyn geiriau serch fel grawn
I'r dyfnder a'u hegina'n iawn,
Nid yn yr hwyr na'r boreu,