ROWLAND HUW Y GRAIENYN,
[Ganwyd Rowland Huw yn 1714. Amaethair Graienyn, ar y llethr ar ochr Llangower i'r llyn. Ys oedd yn ystiward hefyd i'r Fach Dddeliog a Rhiwedog. Yr oedd yn enwog ymysg llenorion ei oes, yn athro i feirdd ardaloedd y Bala, ac yn gasglydd llawer o brydyddiaeth ei oes. Aeth Robert Saunderson a rhai o'i ysgrif lyfrau i'r Amerig tuag, 1850. ac wedi boddi hwnw yn afon Alabama, collwyd rhai o'r ysgriflyfrau drwy dan. Ond y mae llawer iawn o'i waith yn aros eto. Claddwyd yn Llangower. ochr y llyn i'r eglwys, Rhag, 16. 1802. Gwel Cymru., 108–197.
Anfonodd rhyw fardd yr englynion hyn iddo.—
Hyn sydd mwyn brydydd mewn bri—oganiad
I gynnig dy holi
Dy enaid a'th daioni
O'm gwir fodd a garaf fi
A'i gwenu a'i gwgu mae gogwydd—rhad byd
Rhaid bod diwydrwydd
A deall gwâr cyfarwydd
I drin dy cysefin Swydd
Adwaen, y cywrain ŵr cu—dy wyneb
A'th ddoniau'n prydyddu
Ni chefais hanes wyf hy
A'i da lot yw dy lety
Ai dedwydd dy dyddyn—a gwelltog
A'i gelltydd ai dyffryn
Ar achos dangos y dyn
A gair o enw y Graienyn
Yn dilyn ceir ateb Rowland Huw.
i. Y GRAIENYN.
GAIR a gefais o gariad—goreu dawn
A gair dwys ymholiad,
Gair prydydd a dedwydd dad,
Gair o annerch gwir ynad.
Hawdd it gael ansawdd gwael unswydd,—nodais
I'th wneyd yn gyfarwydd,
O gyflwr euog aflwydd,
Di-les ac ychydig lwydd.
Tir ac annedd trigianol—ti wyddost
Mai tyddyn ardrethol
Sydd iddo, ansawdd weddol,
Nid mewn bryn, dyffryn, na dôl.
