XX
Wele o'r diwedd dros y lli
Gwch eto'n cyrchu ati hi,
Cwch mawr a degau ar ei fwrdd.
—CYNAN (Yr Ynys Unig).
TUA diwedd Medi daeth storm arall. Nid oedd hon lawn cynddrwg â'r un a gawsent yn Ionawr. Yn syth o'r De y chwythai. Aethant i'r ogof am gysgod fel o'r blaen, ond hyd yn oed yno nid oeddynt yn gysurus nac yn ddiogel iawn. Chwythid tywod a cherrig ac ewyn a dail i mewn atynt, ac ofnent weld y graig oedd uwch eu pen yn mynd gyda'r gwynt. Beth am 'Y Neuadd'?" oedd cwestiwn cyntaf pob un ohonynt pan gawsant dipyn o dawelwch. Nid chwerthin a wnaent y tro hwn os oedd eu cartref wedi mynd. Rhedasant yno am y cyntaf. Yr oedd y tô wedi mynd ymaith yn llwyr,—pob deilen a phren ohono, ond yr oedd y muriau'n aros, a phopeth o'r tu mewn heb fod lawer gwaeth.
Yr oedd y môr yn werth edrych arno y bore hwnnw. Berwai fel crochan, a thorrai tonnau enfawr dros y rhibyn ac ymrolio'n ogoneddus wýn tua'r traeth.
