Efallai mai prinder y cyfenw (snâm) yn y gymdeithas honno oedd achos y llysenwau (blasenwau, glasenwau) a dulliau eraill oedd gan y bobl i gael gradd o sicrwydd pwy oedd pwy mewn siarad cyffredin yn eu plith. Os byddai mam go feistrolgar, neu ag enw bedydd mwy neu lai anghyffredin arni, wrth ei henw hi y gelwid hyd yn oed ei meibion, ac weithiau ei gŵr hefyd. Er enghraifft Wil Alis, Wil Gwen, Dei Mri (Maria), Dic Bitha (Tabitha). Dull arall oedd galw un wrth enw ei gartref—Wil Tan y Wal, Dic Pen Dyffryn, Huw Cae Eithin. Hwyrach mai'r llysenw noeth a geid amlaf. Byddai rhywbeth personol yn y rhai hyn, rhyw nodwedd gorfforol neu ddiffyg, hyd yn oed anaf—Sachgwd (hen wr byr, llydan), Chwarter i dri (un a'i ddeudroed yn troi allan fwy na'r cyffredin), Dafydd Lalw (hen greadur diniwed a diffyg ar ei leferydd), Dei Step yn Uwch (hogyn y dywedodd ei fam wrth rywun fod ei mab hi " step yn uwch" na hogiau eraill), Sopson (hogyn na fedrai ddywedyd sosbon), Fforffad (ei air fyddai bod popeth anghyffredin yn fforffad), Brefo (=ebr efô, un a ddywedai hynny bob yn ail gair), Bwrlichwgan (= chwrligwgan, cam—leolwr sain), Nadd Lleidar (a aeth yn enw ar ddyn a dripiodd ar ei dafod ryw dro wrth geisio dywedyd ei fod "wrthi fel lladd neidr").
Ceid llawer o draddodiadau a choelion ym mhlith y bobl. Yn y ddeunawfed ganrif, pan ffynnai cred mewn rheibio a dadreïbio yn gyffredin iawn ym mhobman, trigai dewin enwog heb fod ymhell o'r pentref, ac adroddid llawer o straeon am ei gastïau hyd yn oed pan oeddwn i'n hogyn. Yr oedd hen ffynnon enwog yn agos i dŷ'r dewin, a dôi pobl yno ato i gael gwybod a fyddai rhywun wedi eu rheibio. Dywedai yntau fod llythrennau eu henwau yn y ffynnon a thelid iddo ef am eu tynnu allan, meddid. Nid oedd y ffynnon yn gweithio yn f'amser i, wrth gwrs, ond y mae'n debyg ei bod hi i'w gweled y pryd hwnnw. Prin yr oedd neb, mi dybiaf, yn credu yn y rheibio a'r dadreïbio erbyn hynny, ond byddai rhieni yn bwgwth danfon y dewin ar ôl eu plant oni byddent yn blant da.
Adroddid yr ystraeon cyffredin hefyd am y Tylwyth Teg, bwganod ac ysbrydion, a dïau bod rhai pobl yn hanner credu'r rheiny o hyd. Nid wyf yn cofio clywed neb yn dywedyd ei fod wedi gweled y Tylwyth Teg yno,
