Tudalen:Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill.djvu/102

A'r afon yn rhannu ei pherlau
Heb ddannod hyd erwau mor llwm;
Bu'r Moelwyn a'r afon yn ymliw
A'i gilydd ar lafar v fro,
A chadwodd hen brydydd yr edliw
Ar dreigl drwy lysoedd y co':—

"Igam, ogam, ble'r ei di?"
"Y moel ei ben nis gwaeth i ti; "
"Cynt tyf gwallt ar fy nghoryn i
Nag yr unionir dy lwybrau ceimion di."

Fel priflys Traddodiad a Rhamant
Dadleua pob mynydd ei hawl;
A gwynnach nag ewyn y gornant
Yw llif yr ymryson di-dawl;
Daw'r Cnicht, er mor brin ei amgylchedd
Am fawredd y talaf i'r cylch;—
Y mynydd, ar waethaf ei uthredd
A dagrau y wawrddydd ymylch,

Yr Arddu, fel cefndir Cwm Croesor,
Gyflwyna ei hachos yn glir,
Ymffrostia yn hanes "y trysor"
A gadwodd mewn ogof mor hir;
Mae'r "cawr" wedi gadael y bryniau,
A'r hen Grochan Aur fyth yn gêl;
Nid oes ar gyfrinach canrifau
Wr parod i ddatod y sel.

Am warchod dros feddau'r Rhufeiniaid
Sy'n wrymiau ar fynwes y waun,
Daw'r Foel i'r ymdrafod ar amnaid
Y grug sydd yn achub ei graen;
Cynhadledd y bryniau yw'r eiddynt,—
Cynhadledd heb ddigter na chas,
A'r awel a'r heulwen drwy'r helynt
Yn cadw'r ffurfafen yn las.