DWY DEYRNAS.
DAETH henwгr, o fro y cysgodau, drwy Gymru'n ddiweddar ar daith,
Ymryson wnai cymysg deimladau yn nyfnder ei lygaid llaith.
Cerddodd drwy bentref ei faboed, y pentref oedd weithian yn dref;
Ymholodd yn daer am ei gyfoed, heb undyn yn ystyr ei lef.
Cyfeiriodd at borth ei hen gartref; ond porth yn agored ni cha'dd,
A theimlo'r dieithrwch fel hunllef wnai'r henwr cyffredin ei radd.
Siglodd y dderwen ei breichiau, dawnsiodd y ffrwd ar ei thaith,
A syllodd y clawdd dan ei greithiau ar rywun fu drosto sawl gwaith;
Dyna fu croesaw yr henwr o wyll y cysgodau i'w fro,
A chrinddail yr Hydref yn bentwr fu iddo'n esmwyth-fainc am dro.
Daeth heibio ddyn ieuanc, a holodd ei hynt
Gan sefyll yn deg rhwng yr henwr a'r gwynt;
Deallodd mor gynnar ar hanes y fro
Y bu'r hen bererin o'r blaen ar ei dro,
A soniodd am gamre pob Dyfais a Gwybod
Nes tarro'r ymwelydd a dwys syfrdandod.
"Chwi glywsoch, ond odid," ebe'r llanc teg ei wawr, "
Fod eich pentref bach, llwyd, yn gorfforaeth yn awr;
A mangre yr aelwyd, lle y siglwyd eich crud,
Yn gyfle i'r ieuainc i ddyfod ynghyd
I ganu a dawnsio. Mae'r cae fu yn dyst
O gewri'r Pwlpudau yn awr dan y flyst,
Yn cael ei lefelu i deulu'r Bel Droed;—
Gweinydda'r oes hon i gyfreidiau pob oed.
