PENNOD XVI
Yr helynt yn yr Aifft—Areithiau Mr. Richard yn y Senedd ar y cwestiwn—Ymddistwyddiad Mr. Bright—Ei araeth yn erbyn blwydd-dal Arglwydd Wolseley a'r Llyngesydd Seymour—Y rhyfel yn y Soudan—Araeth Mr. Richard arno—Yr ymgais i Waredu Gordon.
(1882) Yn y flwyddyn hon y cododd y cyffro yn yr
Aifft, yr hwn a dynnodd sylw cyffredinol
ar y pryd, ac a barodd y fath ganlyniadau
alaethus ar ol hynny; a'r rhai, yn wir, sydd yn
aros hyd y dydd hwn. Gwelodd Mr. Richard
fod y cwmwl yn ymgrynhoi, a pharai bryder
mawr iddo. Cododd yr helynt trwy fod pobl
arianog yn Ffrainc a'r wlad hon wedi rhoddi
benthyg arian ar log uchel i Ismael Pasha, yr
hwn oedd yn talu treth flynyddol i Twrci, ac yn
dal y teitl Khedive. Trwy ei fod yn wastraffus,
suddodd i ddyled drom; methai dalu y llogau
i'r gwŷr yr oedd yn eu dyled, a bu raid iddo
werthu ei gyfrannau yng Nghamlas Suez am
bedair miliwn o bunnau, y rhai a brynwyd gan
y wlad hon o dan weinyddiaeth Arglwydd
Beaconsfield. Ond gwaeth yr oedd pethau yn
