Y BWTHYN AR FERWYN
MEWN bwthyn mynyddig ar Ferwyn,
Un boreu ar doriad y dydd,
Eisteddai genethig benfelyn
Yn bruddaidd a gwelw ei grudd ;
Fel delw o farmor cerfiedig,
Yn syn a gwywedig ei gwedd,
Distawrwydd o'i deutu deyrnasai
Yn ail i ddystawrwydd y bedd.
'Roedd murmur afonig fach fywiog
I'w chlywed ar aden y gwynt,
Yn brysur ymdroelli drwy'r ceunant
Mor hwyliog a diwyd ei hynt :
Ar glawr y gwyrdd-ddolydd disgleiriant
Fel edau o arian mor gun,
A'r ser yn y nefoedd ymlonent
O ddifri wrth weled eu llun,
Ah! dacw yr huan mawreddog
Yn ngherbyd tanbeidiawl y wawr,
Yn agor chwim ddorau y dwyrain
I ymlid tywyllwch y llawr;
Pruddleni'r tywyllwch wasgarwyd
Gan euraidd danbeidrwydd ei dan:
A'r blodau amryliw ymloewent
Y goedwig oedd ferw o gan.
O brydferth olygfa ogonawl,
Holl anian yn gwenu mor llon
Oddeutu y bwthyn mynyddig,
Anfarwol olygfa oedd hon ;
Er hyny nis gallai 'r enethig,
Er hardded oedd toriad y wawr,
Ei ganfod trwy ddagrau mor heilltion
A dreiglai ei gruddiau i lawr.
Sibrydodd y fechan yn wanaidd
'Fy nhad, pa le mae fy mam?
