Tudalen:Caniadau Watcyn Wyn.djvu/11

Yr anrhefn erchyll welir lle bu 'n gweithio,
Cyfnewid mawr y fynyd a aeth heibio!

Ac O! drychineb erchyll a chymysglyd,
Ac anrhefn cyfnewidiol a dychrynllyd:
Agen ofnadwy 'n croesi 'r dyffryn prydferth
Idd ei wahanu fel gagenddor anferth;
Y glesni teg oedd wedi ei asio â meillion,
A dorwyd gan fynediad holltiad creulon:
Yr afon brydferth oedd yn ymhyfrydu,
Ar hyd y dyffryn gan ymdroi o ddeutu:—
A lyncwyd gan y ddaear yn ei syched,
Yngwres yr ymdrech boeth a'r frwydr galed:
A'i cheg anniwall yn agored eto,
A lyncai lanw'r môr pe delai heibio.
Y bryniau fu 'n cydeistedd gyda 'u gilydd,
Oddi ar pan luniwyd hwy gan law Creawdydd;—
Yn chwerthin yn eu hen gadernid oesol,
Mewn nerth digryn yn gwawdio'r storm yn heriol:
Yr hen gyfeillion yna wedi gwasgar—
Y cauri yna wedi ildio 'u daear,
A rhai o'r rhai ysgafnaf yn y teulu—
Byth mwy i wel'd eu gilydd wedi eu taflu:
A'r lleill o'u hystyfnigrwydd hen i gilio,
Ar draws eu gilydd, wedi eu chwalu yno—
Eu chwalu 'n chwilfriw gan "anfeidrol nerthoedd,"
Ië, dyna beth yw "dyrnu y mynyddoedd."

Teyrnasoedd a holltwyd ar draws eu haneri,
Ynysoedd a neswyd oddiar eu gorseddi—
Mor rhwydd a mân bethau symudol:
Hen ymerodraethau ddinystriwyd yn gyfan
A llawer disygl—newidiwyd ei drigfan—
Gan nerthoedd y "breichiau trag'wyddol."

Pa faint o'r bryniau oesol a grynasant?
Pa faint o'r mynyddoedd trag'wyddol ysgydwyd?