A dacw Drefeca yn y golwg. Ymgyfyd fel llinell hir o gestyll a thai diwedd y Canol Oesoedd, dros gaeau gweiriog. Oni bai am y capel hyll ar y chwith, buasai'n adeilad trawiadol a phrydferth iawn.
Yma, mewn tawelwch, y treuliodd Hywel Harris y rhan fwyaf o'i oes. Wedi'r ymrafael, pan welodd ei fod yn colli gafael ar y dychweledigion drowyd trwy ei weinidogaeth ef ei hun, gadawodd ei bregethu teithiol, ac ymneilltuodd i'w gartref, gan wneud Trefeca yn gartref i bawb hoffai adael ei fro a dyfod i gydweithio ag i gyd- addoli. Ffurfiai'r holl gwmni un teulu, yr oedd eu heiddo'n gyffredin, ac yr oedd cynllun eu bywyd yn debycach i freuddwyd rhyw athronydd nag i gynllun yn cael ei weithio allan gyda brwdfrydedd a llwyddiant. Tuag at gadw cymdeithas fel hyn gyda'i gilydd yr oedd eisiau mwy na chrefydd a huawdledd, yr oedd eisiau medr anghyffredin mewn trin dynion. Nid oes odid i ddim yn hanes Cymru mor ddiddorol ag ymgais Hywel Harris i sylweddoli, rhwng bryniau Cymru, gynllun yr eglwys yn nyddiau yr apostolion. Yng ngwyneb pob anawsterau, - diogi, ymrysonau, gwrthgiliad, priodi anghydmarus ymysg aelodau'r teulu,—yr oedd Trefeca dan Hywel Harris yn llwyddo ac yn blodeuo.
Bu'n fwy llwyddiannus, hwyrach, na'r un a geisiodd sefydlu cymdeithas o'r fath. Yn grefyddwyr, yn filwyr, yn weithwyr,
