Ond wir, mae'n bryd inni gael gwared o syniada' hen-ffasiwn fel yna."
"Ydi," ebe Meri Ann ag ochenaid arall.
"Dyna fydda' Emrys druan yn 'i bregethu wrth bobol pan fydda' fo'n gorfod danfon rhywun i hospital. Mi wn i am lawar fasa' yn 'u bedd ers tro oni bai am yr Hospital 'ma."
"Dyna chi William Williams Ty'n Cerrig."
"Ia. 'Tasan' nhw heb dorri'i goes o i ffwrdd pan ddaru nhw, mi fasa'r drwg wedi rhedag drwy'i gorff o yn fuan iawn."
Tawelwch eto, a Martha Ifans yn syllu'n ffwndrus o'i blaen. "Mae Gwyn yn lwcus i gael hogan fach y Capten Huws i ofalu amdano fo," meddai Edward Ifans ymhen ennyd.
"Ydi, wir," ebe Meri Ann. "Ac mae hi'n hogan fach ffeind. 'Rydw' i wedi'i gwadd hi acw ddydd Sul a deud wrthi am ddŵad â ffrind hefo hi. Diar, yr ydw' i'n cofio pan on i'n gweini yn Lerpwl 'ma mor falch on i o gael mynd allan i de ne' swpar weithia'."
Yr oeddynt yn y tŷ cyn i Fartha Ifans fynegi'r hyn a oedd ar ei meddwl.
"Edward?" meddai pan eisteddodd wrth y tân.
'Ia, Martha?
"Rhaid i chi fynd i gael gair hefo'r Doctor bora 'fory. 'Dydw' i ddim yn licio'i olwg o o gwbwl. Yr hen wrid afiach 'na ar 'i ruddia' fo a'r . . . a'r poena' mae o ynddyn' nhw."
"Ond . . . ond 'roedd o'n siarad lot hefo ni ac yn chwerthin wrth edrach ar y llunia' dynnodd yr hogyn hwnnw."
Ac yn gwneud 'i ora' i guddio'r poena'. Ond 'ddaru o ddim fy nhwyllo i. Rhaid i chi fynd i siarad hefo'r Doctor bora 'fory."
"O, o'r gora', Martha. Er mai Sais go sâl ydw' i, mae arna' i ofn."
"Efalla' y daw Meri Ann hefo chi. Mae hi'n 'nabod y Doctor, medda' hi. 'Roedd o ac Emrys yn y Coleg hefo'i gilydd."
"It's going to be a fight," meddai'r Doctor fore trannoeth. "He's a delicate boy, and he needs a lot of building up."
"It's this old strike, you see, Doctor," meddai Edward
