Tudalen:Cofiant D Emlyn Evans.djvu/149

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

"Nid yn y frawddeg sydd yn rhoi'r meddylddrych am donnau ymddyrchawl y môr, wrth y geiriau' The floods stood upright,' nac yn ffurf grwydredig y nodau yn All we like sheep have gone astray,' y mae gwel'd Handel yn ei lawn fawredd, o herwydd er mor hyfryd yw y cyfryw froddegau, ac er mor ddelweddol ydynt i'r glust a'r llygad (Hen—nodianol!), y maent yn dangos eu saerniaeth dipyn yn rhy eglur; ond cawn ef yn y nodau syml tawel sydd yn agor yr unawd gyntaf yn y Messiah,' y rhai a ddisgynant fel gwlith nefol ar ein hysbrydoedd, ac a'n harweinia at y cysur nad yw o'r ddaear, a fynegir yn y geiriau bendigaid 'Comfort ye.' Y gallu hwn i fynegi drwy gyfryngwriaeth nodau, deimladau dyfnaf y galon, i'n diddanu â phrofiadau eneidiol nas gall byd nac amser gymeryd oddiarnom, ac a'n harwain i fyny at yr aruchel a'r anfarwol, sydd yn gwneyd creadigaethau Bach a Handel, Haydn a Mozart, Beethoven a Mendelssohn, a Schumann a Schubert, yn eiddo nid i unrhyw oes na chenedl, ond i holl oesau y byd, a oleuwyd ac a addysgwyd yn ddigonol i'w gwerthfawrogi. Pan awn i wrando ar y Messiah, yr ydym yn teimlo ar ol dychwelyd, fel pe baem wedi ysgwyd ymaith gyfran fawr o'r llaid a'r sorod sydd yn cydfyn'd â'r byd a'r bywyd hwn; ac ar ol bod ar fynydd Carmel gyda'r prophwyd yn 'Elijah,' llawer un a gryfhawyd ac a galonogwyd i lynu wrth y gwir ac i wrthsefyll y gau, ac a lonychwyd yn ei galon gan froddegau cysurlawn "O rest in the Lord."

Terfyna gyda'r hyn a eilw'n gerddoriaeth arbenigol (absolute music). Yn raddol y daeth y gerddorfa lawn i fod—a'r dyn ar ei chyfer, sef "papa Haydn ";