"Yr ydym wedi bod yn ymwneud â Mr. Stephen, ac yn cystadlu o dan ei feirniadaeth am flynyddoedd meithion, a chawsom ef bob amser yn onest, yn foneddwr, ac yn ddyn; ac yn y mater poenus hwn, os bydd ganddo unrhyw beth i'w ddywedyd ymhellach, ca—a hynny gyda'r pleser mwyaf yr un cyhoeddusrwydd a'r uchod. Am y lleill, gadawn hwynt i'w—trueni.
Yn y rhifyn dilynol cawn a ganlyn oddiwrth Dr. Parry:
"Dr. JOSEPH PARRY AT EI GYDGENEDL.
Musical College of Wales,
Abertawe,
Tachwedd 15, 1881.
"Fy Annwyl Gydgenedl,
"Yn wyneb yr ymosodiadau bryntion sydd wedi eu gwneuthur arnaf gan bersonau dienw gyda golwg ar fy meirniadaeth ar y cantodau yn Eisteddfod Merthyr, yr wyf yn dymuno gosod ger eich bron y ffeithiau canlynol. Yn gyntaf, fy mod wedi darllen y cantodau drosodd ar wahân yn y modd manylaf bob bar a chord, ac yna bernais bob un yn gyfochrog ymhob rhifyn o'r gwaith, er cael allan yr oreu, a'r canlyniad o hyn ydoedd i mi gael 'Taliesyn Ben Beirdd yn oreu, Romberg' yn ail, a 'Corelli' yn drydydd. Yn ail, dylai'r cyhoedd wybod hefyd mai myfi a gafodd y cyfansoddiadau ddiweddaf, wedi i'm Cydfeirniaid eu darllen; a chymerais ddigon o bwyll i fynd trostynt gyda'r gofal mwyaf, gan nodi allan yr holl wallau a'r diffygion, ac na chefais yr un gwall wedi ei nodi gan y lleill a brofir gan lythyr Alaw Ddu, a chan bob ymgeisydd arall ar bob un o'r testunau. "Yn olaf, euthum dros yr oreu drachefn, gan ei darllen a'i chwarae yn fanwl drwyddi, er penderfynu a ydoedd yr oreu i fyny â'r safon a'r lle yr amcenid iddi gael ei datganu, fel enghraifft deilwng o allu cerddorol Cymru ; a'm barn onest a difrifol ydoedd nad oedd yma deilyngdod digonol o'r wobr. Ysgrifennais fy holl feirniadaethau air am air fel y'u cyhoeddwyd wedi hynny, o lelaf wythnos cyn mynd i'r Eisteddfod, a'm dedfryd o barthed i'r gantawd ydoedd atal y wobr. Nid oedd gennyf ychwaith y ddamcaniaeth leiaf pwy ydoedd 'Corelli."
