DR. JOSEPH PARRY YN ORGANNYDD EBENEZER, CAERDYDD.
"Pan ddaeth Dr. Parry i Gaerdydd fel athro mewn cerddoriaeth i Goleg y Brifysgol, yr oedd rhamant o gylch ei enw a'i bersonoliaeth fel un o gerddorion mwyaf Cymru, os nad y mwyaf oll. Ac nid hir y bu yn y dref cyn i eglwys Ebenezer feddwl am ei gael fel organnydd ac arweinydd canu.
"Hyd yma nid oeddis wedi talu i neb am chwarae yr harmonium, a phan soniwyd gyntaf am roddi cyflog am y gwaith hwn, bu cryn lawer o siarad cryf, ac o feirniadu llym gan rai o'r hen frodyr piwritanaidd. Ond gan fod yr elfen ieuanc a radicalaidd yn yr eglwys wedi gosod eu bryd ar Dr. Parry, penderfynwyd gyda mwyafrif mawr i ofyn iddo gymryd at ei waith, a chychwynnodd fel organnydd yn nechreu Rhagfyr, 1888. Wrth feddwl am ei safle uchel fel cerddor, nid oedd deugain punt o gyflog yn un fawr iawn, ond o'r ochr arall pan gofiwn nad oedd yn bresennol ond mewn un cyfarfod ar y Sul, ac yn danfon ei fab Mendelssohn yn ei le y rhan arall, yr oedd yn gyflog rhesymol, yn enwedig pan ystyriwn mai experiment oedd, cyn belled ag oedd yr eglwys yn y cwestiwn.
"Pan gymerodd Dr. Parry at yr harmonium, yr oedd Ebenezer heb weinidog, canys yr oedd y Parch. J. Alun Roberts, B.D. newydd roddi yr eglwys i fyny ym mis Hydref, er galar mawr i'r holl frawdoliaeth.
"I ddathlu ei ddyfodiad i'n plith, gwnaeth y chwiorydd dê croeso i'r Pencerdd, na fuasai ei debyg yn y lle hyd hynny, a thaflwyd brwdfrydedd a gweithgarwch eithriadol i'r holl amgylchiadau.
"Cyn gynted ag y cymerodd ei le fel arweinydd y gân, cafwyd gwelliant sylweddol yn y canu, ac yn fuan iawn ad-drefnwyd a chafwyd ychwanegiad mawr at y côr. Yn naturiol ddigon yr oedd amryw o ddisgyblion y Doctor (y rhai a dderbyniai eu haddysg gerddorol ganddo yn y Coleg) yn dyfod i'r cyfarfodydd ar y Sul, ac yn cynorthwyo gyda'r gerddoriaeth.
Blin gennym ddywedyd mai dim ond blwyddyn yr arosodd yn ei swydd, am y rheswm ei fod yn teimlo gwaith
