TRWY DDELLT.
HAWDD y dywedir ar gyfeillion a galwadau dyn, ei fywyd a'i fyw. Dros bwy, ac ar ran pa beth y daw y llythyr gludydd i fore guro wrth ei ddrws. Pa sawl cymdeithas a sefydliad sy'n cyfrif ar ei gymorth: pa sawl symudiad newydd sy'n cofio'i fod, ac yn cychwyn yn gynnar at ei ddrws? Pa sawl meddwl ieuanc sydd yn chwilio am gyngor, ac yn y diwedd yn dod at y drws lle y mae goleu?
Meddyliais am y llu mawr a ysgrifennai at Watcyn Wyn; a dyna ddellt i weld trwyddynt, ei fyd a'i fywyd. Dyna Feirdd fel Hwfa Môn, Tafolog, Berw, Cadvan, Ceulanydd, Gwydderig, Dyfed, Dewi Môn, Dafydd Morgannwg, Iolo Caernarfon, Eifionydd, Cochfarf, Athan Fardd, "J. T. Job," Gwili, Cranogwen, Ellis Wyn o Wyrfai, ac eraill. Dyna gerddorion fel Dr. Joseph Parry, E. W. B. Nicholson, Rhydychen, Eos Dâr, David Jenkins, William Davies, D. W. Lewis, M. O. Jones, Bryceson Treharne, a'u tebyg. Llenorion, eto, fel Syr John Rhys, O. M. Edwards, M.A., John Morris Jones, M.A., Dr. Gwenogfryn Evans, Elwyn Thomas, Gwyneth Vaughan, Allen Raine, R. Alex. Johnson; Llyfrbryf, a gweddill helaeth. Daw gwýr Eglwysig fel y Deon Howell, o Dy Ddewi; a'r Archddiacon Griffiths, o Gastellnedd; Seneddwyr fel Arglwydd Pontypridd, Tom Ellis, Llewelyn Williams, a Thowyn Jones; gwŷr enwog addysg fel Viriamu Jones (diweddar Brifathro Coleg y Brifysgol, Caerdydd); Syr Henry Jones, Syr John Williams, Proff. D. E. Jones, Caerfyrddin; E. Keri Evans, M.A., a "Beriah"; ac nid oes diwedd heb gael Barnwyr fel Gwilym Williams, o Fiskin, ac H. M. Edwards, o America; a pherchenogion papurau dyddiol, yn gofyn ei farn ar wahanol bynciau.
Erfyn arno weinyddu yn ei le fel Bardd yr Orsedd yn Eisteddfod Pontypridd," a cheisio ganddo "yn ddi siom fod yn Eisteddfod Bangor er mwyn rhoddi help' iddo ef yn ei "lesgedd" y mae Hwfa Môn, a chanu englynion ar ei gystudd.
Daw "Dewi Môn" ar ei ofyn am "Emyn," ac am gân
