Y BACHGEN A'R DYN IEUANC.
DILYNODD y "Ci Kiper" y bardd ieuanc i fyd y Cwrdd Llenyddol a'r Eisteddfod, oblegid gafaelodd twymyn cystadlu ynddo "pan oedd tua phedair ar ddeg oed, neu dan hynny." "A bum wrthi yn lled gyson a dyfal," meddai, "hyd Eisteddfod Fawr Chicago yn y flwyddyn 1893." Yr oedd buddugoliaethau y bachgen—fardd yn lluosog mewn adrodd, areithio, dadleu a barddoni, "ac yn wir," medd efe, fel pe am baratoi'r darllenydd at ryfeddod, "unwaith am ganu!" Tybiai iddo ganu digon am byth yr unwaith honno. Ond clywsom ef yn canu gyda'r delyn wedi hynny, pan nad oedd "cwdyn a gwobr" yn y meddwl—dim ond afiaith noson gyda'r delyn, ac Eos Dâr, a Bryant y telynor. Ond gwrando wnai Eos Dâr yn awr, os gwrando hefyd, a Watcyn Wyn yn dangos, ac yn dangos yn effeithiol, sut y dylid canu "Y deryn pur a'i aden lâs," &c., yn deilwng o dafodiaith Bro Morgannwg; a dyna efe ati, ac yn canu yn "iaith y Fro," gan seinio'r a yn "lâs " a was" fel e yn "fel," ond â sain hir. Ac wedi canu, a pheswch yn fân, a mynd "mâs o diwn" fel y dywedai, meddai ef, gyda chware mawr yn ei lygad. Cofiwch mai canu fel bachgen ar y bŵs oedd ef. Canwch yr hen benillion gwledig a gwerinol hyn, fechgyn, fel y canai eu hen awduron syml hwynt, ac nid yn iaith yr oes ole hon." "Unwaith am ganu!" Ond byddai wrthi yn penillio ac englynu beunydd. " Y mae hi yn union fel twymyn," meddai, "y mae yn rhaid iddi gael cerdded ei chwrs, ac y mae ambell un yn gwella, a phawb yn swlddanu yn ei dro—yn credu ei fod yn cael cam pan nad ydyw."
Dan yr enw "Glaslanc" yr ysgrifennai y pryd hwnnw— dyddiau'r bachgen-fardd; ond yr oedd pob Eisteddfod y cariai wobr o honi, yn ei wneud yn llai o lanc; ac ni phrofodd ei hen gyfaill Gwydderig ei hun yn fwy ymarferol erioed na phan yr awgrymodd y priodoldeb o newid yr enw, oblegid mail digrif fyddai'r enw 'Glaslancar hen ŵr." Ac eto, pwy fedrai feddwl am Watcyn Wyn fel "hen wr," ar unrhyw oed?
Ei gydymgeiswyr cynnar oedd Tom, Bantyrywen;
