Bu ei gwroniaid a'i henwogion gan eglwys Dduw hithau yn mhob oes. "Am Sïon y dywedir, y gwr a'r gwr a anwyd ynddi:" y gwr enwog hwn, a'r gwr enwog arall. Gall ymffrostio yn ei phatriarchiaid a'i phroffwydi—ei Christ—ei hapostolion a'i merthyron: "y rhai, drwy ffydd, a oresgynasant deyrnasoedd, a wnaethant gyfiawnder, a gawsant addewidion, a gauasant safnau llewod, a ddiffoddasant angerdd y tân, a ddiangasant rhag min y cleddyf, a nerthwyd o wendid, a wnaethpwyd yn gryfion mewn rhyfel, a yrasant fyddinoedd yr estroniaid i gilio." Gall ddangos rhestr hirfaith o enwau meibion a fagodd, "y rhai nad oedd y byd yn deilwng o honynt." Bu yr Ysbryd Glân yn ofalus am drosglwyddo eu coffadwriaethau, rhoddi i lawr eu gair da, fel ag y maent hwy wedi marw "yn llefaru etto." Eu ffydd a'u hamynedd, eu cariad a'u dyoddefgarwch, a'u rhinweddau ereill, ydynt fyth ar gael yn yr hanes am danynt, ac yn effeithio dylanwad daionus ar nodweddiad yr eglwys yn barhaus. Wedi terfyngload y datguddiad Dwyfol, ysgrifenwyd llaweroedd o gyfrolau helaeth, o bryd i bryd, o hanesiaeth am arwyr Cristionogol, a fuant hynod a defnyddiol yn eu hoesau fel tystion ffyddlawn dros eu Duw, ac ymdrechwyr glewion "yn mhlaid y ffydd a roddwyd unwaith i'r saint." Dilys yw, ar yr un pryd, bod llawer o "werthfawr feibion Sïon" wedi eu hanghofio, y rhai y darfu i ddifrawder ac esgeulusdod adael i'w henwau, eu gwaith, a'u llafurus gariad syrthio gyda'u cyrffi dir anghof. Hwyrach na bu un genedl yn fwy esgeulus yn hyn o ran nâ'r Cymry, er, ond odid, na anrhydeddwyd un genedl yn fwy â dynion nerthol a chedyrn mewn doniau a thalentau gweinidogaethol. Amcan y llyfryn hwn ydyw cadw yn fyw enw a choffadwriaeth un o'r cyfryw enwogion, tra y mae efe ei hun wedi marw, i gynhyrfu adgof a chydymddyddan am WILLIAMS O'R WERN, ei ragoriaethau Cristionogol, ei dalentau mawrion, ei bregethau nerthol ac efengylaidd, a'i fuchedd a'i fywyd llafurus a duwiol, pan nad ydyw efe ei hunan yn y golwg mwyach; er cyffroi y cyfryw o'i ddarllenwyr ag a glywsant y blaenor hwn yn "traethu gair Duw," i adfeddwl am y gwirioneddau a draddodwyd iddynt ganddo; ac er rhoddi desgrifiad, er yn dra anmherffaith, i'r oes sydd yn codi yn awr, a'r oesau a godant etto, o un a fu mor ragorol a defnyddiol cyn eu bod hwy erioed mewn bodoliaeth.
Pan graffom ar hanesyddiaeth eglwys Dduw dan bob goruchwyliaeth, yr ydym yn cael mai arferiad gyffredin yr Argl-
