sydd yn gynnes iawn at ei enw, ac a barchant ôl ei draed mewn diolchgarwch i'r Arglwydd am ei anfon yma, a chael eistedd dan ei weinidogaeth.
"Ni ddangosodd yn ei weinidogaeth gyhoeddus ond ychydig o'r hyawdledd a'r tanbeidrwydd a'i hynodent flynyddoedd yn ol, etto yr oedd y fath nerth yn ei eiriau, awdurdod yn ei ymresymiadau, a'r fath blethiad o ddifrifoldeb a mwyneidd-dra yn ei ysbryd, fel y byddai yn sicr o gael gafael yn meddwl yr holl gynnulleidfa. Nid boddloni cywreinrwydd, na choglais tymherau dynion a amcanai efe, ond cael gafael. ddifrifol yn eu teimladau a'u cydwybodau oedd ei unig ymgais; a braidd bob amser y llwyddai yn hyny. Nid anfynych y gwelid y dagrau tryloywon yn treiglo dros ruddiau hyd y nod y rhai caletaf yn y gynnulleidfa.
"Bu yn foddion i ddwyn yr eglwys dan ei ofal i wisgo ei blodau yn fuan, a blodeuo fwy-fwy yr oedd tra y bu yn aros gyda ni; a dilys y gellir dweyd heb betruso, mai ffrwythau toreithiog dilynol i'r blodau hyny oedd y diwygiad nerthol a fu yma yn fuan ar ol ei ymadawiad; ac y mae yr eglwys hyd heddyw yn parhau i fod yn llawen fam plant, ac arwyddion o foddlonrwydd Iôr ar ei hymdrechiadau.
"Yr oedd Mr. W. yn llawn o ysbryd yr hen ddiwygwyr: gwrthsafai bob math o gadwynau gorthrwm, yn wladol a chrefyddol. Gwyddom yn dda fod llawer o'r ysbryd hwn ynddo trwy ei oes, ond wedi dyfod yma bu yn ddiwygiwr mwy cyflawn nag erioed: torodd trwy a thros yr hen ffurfioldeb a'r gwastadrwydd oeddynt fel cadwynau yn lleffetheirio crefydd yn yr eglwysi. Dangosai y mawr bwys a'r anghenrheidrwydd o fod pob aelod yn yr eglwys wrth ei waith, chwiorydd yn gystal â brodyr; torodd waith i bawb, a bu'n foddion, i raddau helaeth, i godi pawb at ei waith.
"Nid oedd ef yn cyfyngu ei ddefnyddioldeb i'r pwlpid yn unig, ond yr oedd ei holl fywyd yn pregethu, ac megys yn gyssegredig at lesâu dynion yn mhob man: tanbeidiai Cristionogaeth yn ei holl gyfeillachau; seiniai gras yn ei eiriau, a phelydrai efengyl yn ei wedd. Yr oedd ei fywyd santaidd, a'i ysbryd hynaws, yn ennill iddo barch a chariad oddiwrth y rhai mwyaf anystyriol; ac effeithiodd trwy ei ymddyddanion personol er llesâd tragywyddol i lawer o eneidiau.
"Sefydlodd a chefnogodd amrywiol o gymdeithasau daionus, y rhai sydd etto yn flodeuog a llwyddiannus yn ein plith; a thra y byddo y rhai hyn ar draed, byddant yn ddysglaer gof-golofnau o lafur, ymdrech, a doethineb yr hybarch Mr. WILLIAMS. Mynych goffeir ei enw gyda theimladau hiraethlon, a dagrau tryloywon, yn nghymdeithas y Mamau hyd heddyw, yr hon gymdeithas a sefydlodd ac a bleidiodd efe; yr hon hefyd sydd wedi bod o fendith fawr, ac sydd hefyd a'i heffeithiau daionus yn amlwg mewn llawer o deuluoedd. Felly, nid yn unig y mae ei ôl ef ar yr eglwysi, ond hefyd yn nhai ac anneddau ugeiniau o Gymry Llynlleifiad.
Sefydlodd hefyd gymdeithas y Merched Ieuainc, yr hon sydd etto
