SILOH,
LLANRHWYDRYS
SEFYDLWYD yr achos Annibynol yn y lle hwn trwy offerynoliaeth y diweddar Mr. John Roberts (Edeyrn Mon). Yn flaenorol i hyn arferai Mr. Roberts a'i deulu fyned i Ebenezer, Llanfechell, lle yr oedd efe a'i briod yn aelodau. Adeiladwyd yr addoldy yn y flwyddyn 1838; costiodd £120; talwyd o'r swm yma £25, ac y mae £95 o ddyled eto yn aros. Y gweinidog cyntaf a fu yma oedd y Parch. D. Roberts, yn awr o Gaernarfon. Ordeiniwyd ef i gyflawn waith y weinidogaeth yn y lle hwn a Sion, yn y flwyddyn 1840. Ar ol ymadawiad Mr. Roberts, daeth Mr. Matthew Lewis (wedi hyny o Dreffynon) yma i gadw ysgol, ac i bregethu yn achlysurol. Yn y flwyddyn 1843, newidiodd yr eglwys ei chysylltiad gweinidogaethol, trwy ymuno a Llanddeusant, a daeth y Parch. W. Roberts yma yn rheolaidd i'w gwasanaethu. Wedi hyny, bu y Parch. R. E. Williams, yma am yn agos i 12 mlynedd. Yn y flwyddyn 1861, dechreuodd y Parch. T. T. Williams, y gweinidog presenol, ar ei weinidogaeth yma, mewn undeb â Llanddeusant. Codwyd dau o bregethwyr yn yr eglwys hon, sef y Parch. R. Thomas, Penrhiwgaled, sir Aberteifi; a'r Parch. E. Morris, Abererch a Chwilog, Arfon. Yr amgylchiad mwyaf gofidus a gyfarfu â'r achos, oedd marwolaeth ei brif noddwr Mr. John Roberts (Edeyrn Môn), a'i anwyl briod; bu Mr. Roberts farw Hydref 1, 1855, a Mrs. Roberts yn mhen pedwar diwrnod ar ei ol: buont yn ymdrechgar iawn gyda'r achos hwn o'i gychwyniad, a gadawsant dystiolaeth ar eu holau fod pob peth yn dda, pan yn gwynebu byd arall. Da genym ddeall fod y plant yn efelychu eu rhieni duwiol, mewn diwydrwydd a ffyddlondeb gydag achos yr Arglwydd. Nifer aelodau yr eglwys ydyw 24, yr Ysgol Sabbathol 24, y gynulleidfa 50. Aelod o'r eglwys hon ydyw y brawd Mr. W. Williams, yr hwn a berchir yn fawr fel cristion cywir, a phregethwr cymeradwy.
EBENEZER,
LLANFAIRYBORTH.
MAE yr addoldy bychan hwn yn sefyll ar le prydferth, yn ymyl cofgolofn goffadwriaethol y diweddar Ardalydd Môn, gerllaw yr afon Menai. Gwerthwyd yr addoldy gan ein brodyr y Wesleyaid i'r Annibynwyr yn y flwyddyn 1839, am £90; a bu y draul o'i adgy weirio,
