yn yr un flwyddyn; yr oedd traul yr adeiladaeth yn agos i £200. Yn flaenorol i hyn, arferai yr ychydig gyfeillion Annibynol oeddynt yn byw yn yr ardal, i fyned i Cana, Llanddaniel, i addoli; yno yr oeddynt yn aelodau eglwysig.
Gan fod poblogaeth yr ardal hon yn cynyddu mor brysur ar y pryd, a'r addoldai agosaf gan belled oddi wrth y trigolion, anturiwyd codi addoldy mewn man cyfleus yr y gymydogaeth; ac ni bu yr anturiaeth yn ofer, fel y dengys y nodiadau canlynol, Nifer yr aelodau yn y cymundeb cyntaf oedd 11, sef pedwar o feibion a saith o ferched. Y gweinidog sefydlog cyntaf oedd y Parch. David Davies, yr hwn a ddaeth yma o Landdeusant; bu yma am oddeutu tair blynedd, a symudodd i Langefni, Yr oedd sefyllfa yr achos yn bur isel a dyryslyd yr adeg hono; ond mewn canlyniad i ffyddlondeb yr ychydig gyfeillion yn y lle, yn nghyda bendith yr Arglwydd ar eu hymdrechiadau, cawsant yr hyfrydwch o weled yr achos yn llwyddo drachefn yn eu mysg. Ar ol ymadawiad Mr. Davies, rhoddwyd galwad unol i'r Parch, Cadwaladr Jones, Ffestiniog y pryd hwnw, i ymsefydlu yma. Ymddengys fod gan y bobl galon i weithio ar ddyfodiad Mr. Jones i'r lle. Cynyddodd y gynulleidfa gymaint, fel y bu yn angenrheidiol gwneyd mwy o eisteddleoedd, a threuliwyd y swm o £30, mewn amryw welliantau y tu fewn i'r addoldy. Lluosogwyd yr eglwys hefyd mewn rhifedi y cyfnod hwnw, o 30 i 60 o aelodau mewn ychydig amser. Yn mhen tua thair blynedd, symudodd Mr. Jones i Langollen. Wedi hyny, daeth y Parch, Owen Evans, yn awr o Lundain, yma. Bu ei weinidogaeth yn fendithiol i laweroedd yn y gymydogaeth hon; coffeir hyd heddyw am ei bregethau gwir efengylaidd ac adeiladol : symudodd oddi yma i Faentwrog. Yn nhymor yr adfywiad diweddaf a ymwelodd â Môn, derbyniwyd 70 o aelodau yn ychwanegol at yr eglwys; y mae y mwyafrif o lawer o honynt yn parhau yn ffyddlon hyd yn bresenol. Yn niwedd yr hâf 1860, helaethwyd yr addoldy, a gwnaed ef yn deilwng o'r achos a gynhelir ynddo; yr oedd traul yr helaethiad yn £100. Talwyd yr holl dreuliau blaenorol i'r helaethiad diweddaf oddieithr £22, trwy gyfraniadau cartrefol Y mae yn nghylch £70 o ddyled yn aros. Ymddengys fod yma ffyddlondeb anghydmarol wedi, ac yn cael ei ddangos o blaid yr achos, Mae gan y bobl galon i weithio. Y mae eu teimlad bywiog a phenderfynol, yn gorchfygu pob rhwystrau a'u cyferfydd. Yn ddiau y mae gwobr i'w gwaith. Nifer aelodau yr eglwys ydyw 100, yr Ysgol Sabbathol 85, y gynulleidfa 200.
