Gwell bod yn gaeth—ddyn erch,
Yn nghanol Tyrcaidd drâs;
Lle nad oes enaid gan un ferch,
Na dilyn gwaith mor gâs.
Gwaith, Gwaith, Gwaith,
Ymenydd ysgafnha,
Gwaith, Gwaith, Gwaith,
Yn ddwl y golwg wna;
Gwniad—clwsiad—clwm,
Am gyflog fechan geir,
Nes uwch botymau cysgu'n drwm,
A gwaith mewn breuddwyd wneir.
Chwi, fedd chwiorydd teg,
Mamau, a gwragedd gwiw—
Cofiwch nad gwisgo lliain'r y'ch,
Ond bywyd dynolryw!
Pwyth—pwyth—pwyth,
Mewn tlodi, newyn, chwys,
Ag edef ddwbl pwytho o hyd
Yr amdo fel y crys!
P'am son am angau du?
Drychioliaeth esgyrn dyn!
Nid ofnaf wel'd ei echrys ddull,
Mae'n debig im' fy hun!
Mae'n debig im' fy hun,
Yn fy ympryd dinacâd—
O Dduw! paham mae bara'n ddrud,
A chnawd a gwaed mor rhad!
Gwaith Gwaith—Gwaith.
Fy llafur sy'n parhau;
Beth ydyw'r cyflog? Gwely gwellt,
Crystyn a charpiau brau I
Tô drylliedig, a llawr noeth—
Bwrdd a chadair wan;
Y muriau gwag—a'm cysgod gwael
Yn unig ddelw'r fan!
