Tudalen:Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785).pdf/190

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Mae'n rhyfedd i Dr. Gwenogfryn Evans gymeryd ei gamarwain gan "Llyfryddiaeth y Cymry," am yr Efengyl Nicodemus hon. Credaf mai o'r Lladin y daeth i'r Gymraeg, ac nid o'r Saesoneg. Nid cyfieithiad yw argraffiad Saesoneg Wynkyn de Worde, yr hwn ymddanghosodd yn 1509, oblegyd yr oedd yn y Gymraeg amser hir yn flaenorol i hynny. Ceir hi yn Llyfr Gwyn Rhydderch Peniarth MSS. 4 a 5. (Adroddiad cyf. i., rhan ii., tud. 305).

Amsera Dr. Evans hwnnw, rhannau i'r 13eg, a rhannau i'r 14eg ganrif. Yr oedd yn yr hen ysgriflyfrau Cymreig cyn dechreu argraffu, anghofio hyn yn ddiau a barodd i Dr. Evans dybied fod sylwadau Canon Evans yn "Llyfryddiaeth y Cymry" yn gywir. Ceir amryw bethau yn rhan i. o'r MS. uchod yn llaw Dafydd Jones, sef cynnwys ei wyneb ddalen, cywir ac eglur fynegiad o'r ffordd fawr yn Lloegr a Chymru, nodiadau henafiaethol am Lanberis. Mae'r "Coffadwriaeth Henwau" yn cynnwys enwau, nid yn unig y rhai a gymerasant Efengyl Nicodemus, ond hefyd yr "Eglurun Rhyfedd" Henwau llyfrwerthwyr Dafydd Jones draw ac yma yn y wlad oeddent.