Oes yn wir, mae rhyw swn erch—yr awr'on,
Llwyr oerodd y traserch,
Erlynir brwydr ar lanerch
Rhwng y gorngam fam a'r ferch.
Ni wyddai pawb cyn heddyw
Fod y grog famog yn fyw.
Byw etto, ' sywaeth, yw y butain,
Er hyll ryfel fu drwy holl Rufain;
A byw'r ferch, nid yn bur fain——ond helaeth,
A mawr odiaeth ei rhwysg yn Mrydain.
Gwelai'r fam yn ddiammau—hi'n pesgi
Ar y pysg a'r torthau,
Teimlai'n chwith na chai hithau
Ei rhan o'i hen burlau bau.
Gwaeddodd yn eiddigeddus—bod ei merch
Mewn byd mwyn a hapus,
Hithau'n hen ac anghenus,
Heb wiw rad, yn byw ar ûs.
Fe ymrwyfodd yr hen fam o Rufain
Fel arthes wancus fradus i Frydain,
Hi reibia frasder a llawnder Llundain,
Rhed i ochel dan gochlau Rhydychain,
Caiff le'n Nghaerfredydd rhwng caerydd cywrain,
A bwyd melus gan yr abad milain;
Llu allai 'nabod, a'r lleill yn ubain,
Aed i'r mwlwg o'n golwg yn gelain;
Daeth hyd Gymru i lyfu, dan lefain,
Ca rai, hwyrach, yn mhob cwr i'w harwain;
Caiff restr yn swydd Gallestr gain—a Bangor,
Drysau wna agor gan dros naw ugain.
