VII. Yr Afal
Y lle nesaf y cafodd Hywel ei hunan oedd yn sefyll o flaen twmpath tew o ddrain, ac arweinydd y Tylwyth Chwim yn dywedyd wrtho,—
"Ymwthia drwy y drain, a gwna y llwybr mor lydan ag y gelli i ni gael dy ddilyn heb i'r drain ein anafu."
Ni feiddiai Hywel anufuddhau i'w gais na phetruso cyn ei gyflawni, ac felly y mae yn ymwthio trwy y drain, ac yn ymwthio gyda'r fath egni fel, erbyn cyrraedd yr ochr arall, yr oedd ei ddillad yn garpiau. Prysurodd y Tylwyth Chwim ar ei ôl, ac amlwg arnynt fod yr olwg arno cystal â gwledd; a'u crechwen yn achosi mwy o ofid i Hywel na chyflwr truenus ei ddillad. O'r fan honno cerddent ymlaen a deuent cyn hir at goeden afalau, ac ar un o'i brigau uchaf hongiai un afal mawr, coch, addfed, ac wrth ei weled daeth awydd angerddol ar Hywel am rywbeth i'w fwyta, ond gan nad oedd ond un ar y goeden ni hoffai ofyn amdano rhag ofn fod un o'r Tylwyth Chwim wedi meddwl am ei gael iddo ei hunan, gan eu bod wedi sefyll i edrych arno ac i'w edmygu. Ond fel yr oedd Hywel yn ei flysio ac yn ei chwennych, y mae arweinydd y Tylwyth yn gofyn,—"Hoffet ti gael yr afal?"
"Hoffwn yn fawr," ebai Hywel.
"O'r goreu, mi ddringaf i'w 'nôl, ond y mae yn rhaid i ti ei ennill cyn y cei ei fwyta."
Ac i fyny ag ef i ben y goeden, a thynnodd yr afal oddiar y brigyn. Yna, wedi iddo ddod i lawr, y maent yn cychwyn drachefn, ac yntau yn cario yr afal gerfydd ei goes wrth ei ochr, a Hywel yn meddwl wrtho ei hunan,—
"Am ba hyd tybed y buasai afal trwm yn goddef cael ei gario yn y dull hwnnw heb syrthio," ac yn ceisio dyfalu beth oedd raid iddo wneud cyn dod i feddiant ohono. A dyfalu y bu am amser hyd y daethant i ben bryn bychan. Ac meddai un ohonynt wedi cyrraedd y llecyn hwnnw,—
"Gosodwch yr afal yn y fan hyn; rhoddaf finnau gychwyn arno i lawr y llechwedd, ac os gall Hywel ei ddal caiff ei fwyta."
"Dyna gynllun teg," ebai'r arweinydd, "ond peidiwch a gadael iddo gychwyn nes y bydd yr afal rhyw lathen o'i flaen."
Ac felly y bu. Ond yn rhyfedd yr oeddynt rhywfodd gyda y rhaffau yn llwyddo i fedru cadw Hywel yr un pellter yn barhaus oddiwrth yr afal, nis
