IX. Llys y Tylwyth Chwim
Fel yr oeddynt yn parhau i edmygu eu hunain, ac i dalu gwarogaeth i'w gilydd, a Hywel yn hiraethu am gael rhoddi ei fysedd yn ei glustiau rhag eu clywed, y mae sŵn utgorn peraidd yn torri ar eu clyw, ac ar amrantiad dacw'r Tylwyth Chwim yn un haid yn rhuthro â Hywel gyda hwy, ac yn mynd am ryw winllan fechan, oedd o fewn ychydig bellter i'r lle y safent, a chyda eu medrusrwydd arferol, yn dringo i fyny i'r coed ac yn ymguddio rhwng eu brigau deiliog.
"Mor ffôl y bum," meddyliai Hywel tra yn dilyn eu hesiampl, "eu dilyn i'r fan hyn. Gallaswn yn hawdd fod wedi rhedeg i gyfeiriad arall; gwell fuasai i mi fod ar goll yn y goedwig nac yng nghwmni y rhein." Ond yr oedd yn rhy hwyr iddo droi yn ôl pan y daeth y syniad i'w feddwl, ac nis gallai yn awr ond dal i ddringo a chwilio am le diogel rhwng brigau y coed. Ac yno y buont yn eistedd, a'r Tylwyth Chwim fel pe'n dal eu hanadl, ac yn eistedd mor llonydd a phe baent yn ddelwau, a'r dail mor luosog o'u cwmpas fel mai prin y gallent weled ei gilydd trwyddynt. A Hywel yn meddwl paham tybed y rhoddodd sŵn mor beraidd gymaint o fraw iddynt. Ac wrth ddisgyn i lawr wedi i'r sŵn ddistewi yn llwyr yn y pellter, gofynnodd i un ohonynt,—
"Pwy oedd yn canu yr utgorn yna?"
Atebodd yntau, "Nid yw o bwys i ti pwy oedd yn ei ganu. Oni bai fod ein gwisg ni am danat ni fuaset yn ei glywed."
"Na faset," ebe un arall, "ond o hyn allan gelli glywed nid yn unig yr utgorn yna ond clychau y Tylwyth Teg hefyd."
Ac ebe Hywel wrtho ei hunan,—"A fydd hyn o ryw fantais i mi, tybed? A fydd clywed yr utgorn a chlychau'r Tylwyth Teg o ryw help i mi ddianc?" Ond i'r Tylwyth gofynnodd,—"A oes clychau gan y Tylwyth Teg?"
"Oes," oedd yr ateb, "ond paid a holi dim yn eu cylch, nid yw yr arweinydd yn foddlon i ni sôn am danynt."
Os cafodd y gobaith yn Hywel am gael dod yn rhydd ei gryfhau gan y wybodaeth fod yn bosibl iddo glywed yr utgorn a'r clychau, ni fu y mwynhad roddodd hyn iddo ond byr ei barhad, oblegid yn fuan wedi iddynt gychwyn o'r winllan, ebe'r arweinydd:
"Yn awr, heb oedi rhagor, gwell i ni gychwyn ar y llwybr sydd yn arwain gyntaf at ein llys." A chyda dweyd hyn dringant dros wal uchel, ac i Hywel, er
