Tudalen:Drych y Prif Oesoedd 1884.djvu/39

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

a gafas ffafr yn ei olwg, ac a achubwyd rhag gormes y dwfr diluw mewn llong a alwn ni yr Arch.

Wedi achub Noah fel hyn, a dyfod ag efi genedlaethu to megys mewn byd arall, cydfwriadodd ei epil, ym mhen talm o amser (sef yng nghylch can mlynedd ar ol y diluw), i adeiladu "tŵr â'i nen hyd y nefoedd." (Gen. xi. 4.) [1] Mae rhai yn tybied mai yr achos a'u cymhellodd i ymosod at y fath waith aruthrol a hwn, ydoedd, rhag i ddiluw eu goddiwes eilwaith, a'u llwyr ddinystrio oddi ar wyneb y ddaiar; a rhag ofn hyny, iddynt adeiladu y tŵr a'r ddinas i'w cadw yn ddiogel rhag llifeiriant y dyfroedd. "Gwnawn i ni enw,' "ebe hwy, rhag ein gwasgaru ar hyd wyneb yr holl ddaiar.” Er mai barn ereill yw hyn, eu bod hwy yn awr ar eu taith tua Gardd Baradwys; ac o blegid fod y wlad o amgylch mor hyfryd, yn llawn o beraroglau, a llysiau, a ffrwythau, a phob peth arall dymunol, chwennychasont i aros yno, hwy a'u hepil dros fyth, ac ar hyny iddynt adeiladu y tŵr a'r ddinas rhag eu gwasgaru oddi yno. [2]Ond pa fodd bynag yw hyny, ni adawodd yr Arglwydd iddynt ddwyn eu gwaith i ben, o blegid fe a gymmysgodd eu hiaith, fel na ddeallai'r naill beth a ddywedai y llall. Os dywedai un wrth ei gyfaill, "Moes i mi gareg," fe estynid iddo, ond odid, gaib yn lle careg. Os dywedai un arall, "Cadw y rhaff yn dyn," y llall a'i gollyngai hi yn rhydd. Fel hyn, yr iaith yn gymmysg, ac megys yn estron y naill i'r llall, ni allasent fyth fyned â'u gwaith yn y blaen.

Nid oedd ond un dafodleferydd o'r blaen drwy'r byd mawr, sef yr Hebraeg yn ddilys ddigon. Eithr y ddaiar, ag oedd cyn hyny o un iaith ac o un ymadrodd, a glywai ei thrigolion yn awr yn siarad deuddeg iaith a thri ugain; canys i gynnifer a hyny y mae hen hanesion yn mynegu ddarfod cymmysgu y famiaith, yr Hebraeg. Ac yn y terfysg mawr hwnw llawen iawn a fyddai gan un gyfarfod â'r sawl a fai'n deall eu gilydd; a hwy a dramwyent yma ac acw nes cael un arall; ac felly bob un ac un, i ddyfod yng nghyd oll, ac aros gyda'u gilydd yn gynnifer pentwr ar wahân, y sawl ag oeddent o'r un dafodiaith: a phwy oedd yn siarad Cymraeg, a dybiwch chwi, y pryd hwnw, ond Gomer, mab hynaf Iaphet, ab Noah, ab Lamech, ab Methusalah, ab Enoch, ab Iared, ab Malaleel, ab Cainan, ab Enos, ab Seth, ab Adda, ab Duw?

  1. Vid. Shuckford, vol. 1, p. 106.
  2. Robins. Annal. Mundi. lib. 2, p. 86. 3 Orig. Sacr. lib. 3, c. 5.