DIBRIS pob cynefin, medd hen air. A pha un bynnag ai gwir dilys yw hynny ai peidio, â'r hen air hwnnw, neu rywbeth tebyg, gan ei lefaru â'r dôn sech a'r olwg ddoeth honno sy'n gweddu at roi clo ar bopeth petrus, y bydd y rhan fwyaf ohonom yn troi at ryw chwedl arall.
Ond pam y dibrisiai dyn y peth cynefin? Cof gennyf glywed am wr o'r De a ddaethai i eistedd fod yng Nghaernarfon. Aethai am dro tua Llanbeblig a throi ar hyd y llwybr drwy'r Caeau Bach, ac yno gweled yr Eifl yn y pellter, mor araul a mawreddog yng ngogoniant heulwen yr hwyr, teilwng Barnasws i'r duwiau sydd eto yno, am ddim a wyddom ni.
Safodd y dyn mewn syndod i edrych ar y rhyfeddod balch hwnnw, a bu raid iddo gael dywedyd gair am y peth wrth y cyntaf a ddaeth heibio, rhyw frodor oedd yn ymlusgo tua chartref "o glun i glun," chwedl Dafis Castell Hywel. Tebyg ddeall o'r brodor wrth ei leferydd mai gŵr dieithr oedd yno.
"Ydi," meddai, â rhyw ysgydwad ar ei ben, "ydi, y mae hi yn o lew, ond ydi hi?"
