IV. CYFNOD Y DIWYGIAD PROTESTANAIDD.
1520-1620.
Y Diwygiad.
P. Beth a feddylir wrth y Diwygiad?
T. Y Diwygiad a wnaed mewn crefydd oddi wrth lygredigaeth Pabyddiaeth, trwy weinidogaeth Luther a llawer eraill.
Dechreu cyfieithu'r Beibl.
P. Pa fodd yr oedd hi ar y Cymry yn yr amser hyn?
T. Yn fuan wedi dechreu'r son am lwyddiant Luther, darfu i ryw un, neu ychwaneg, ddechreu cyfieithu gair Duw i'r Gymraeg, a myned mor belled a diwedd Deuteronomi. Ond mae'n debyg na feiddiwyd myned â'r gwaith ymhellach, ac i hynny gael ei ddifetha.
P. Pwy amser oedd hynny?
T. Mae Dr. Richard Davies, esgob Tŷ Ddewi, mewn llythyr o flaen y Testament Cymraeg yn 1567, yn dywedyd ei fod ef yn cofio iddo weled pum' llythyr Moses yn Gymraeg, pan oedd ef yn llanc, yn nhŷ gwr bonheddig o garwr iddo ef. Wrth yr hyn a ddywed Dr. Llewelyn, tybygid fod y cyfieithiad hwn o gylch 1520, neu ymhen ychydig amser wedi hynny.
William Tyndal.
P. Pwy a allai amcanu cymwynas mor fawr i'r Cymry mor fore?
T. Mae Dr. Llewelyn[1]
yn enwi Mr. William Tyndal, ac yn nodi ei eni ar gyffiniau Cymru, ond
- ↑ "Historical Account," P. 2.