ac y torrid llestri weithiau, ond na chwynid am hynny gan Catrin Sion, gwraig Robert Thomas.
Yn 1769 fe gynhaliwyd Cymdeithasfa yn Llanllyfni ar faes gerllaw y pentref a berthynai i'r Tŷ Gwyn. Cafodd Meyrick, offeiriad y plwyf, gan Evan Thomas, gwr llawn direidi, ymgymeryd âg aflonyddu ar y gwasanaeth drwy guro padell, ar yr amod ei fod i gael bolaid llawn o fwyd a chwrw cyn dechre. Troes Evan Thomas yn ol o'r gwasanaeth, pa fodd bynnag, heb gyflawni'r gwaith, dan yr esgus fod arno ofn y pengryniaid, am mai pobl greulawn a ffyrnig oeddynt. Cafodd yr offeiriad gan wr arall gyflawni'r gorchestwaith mor effeithiol nes gorfu i'r pregethwr roi i fyny. Eithr fe gododd pregethwr arall i fyny ar ei ol ef, sef Cymro o gyfundeb yr Iarlles Huntingdon, yn dod drwy'r wlad i bregethu yma ac acw; ac wrth fod hwnnw ar wedd mwy boneddig na chyffredin fe gafodd lonydd i fyned ymlaen. Yn y dafarn y cawsai y pregethwyr ymborth, ebe Michael Roberts. Noda ef ddau o'r pregethwyr, sef William Lewis Môn a Dafydd Jones, "gynt o Adwy'r Clawdd," "gwr ymadroddus, cadarn yn yr ysgrythyrau, meddai'r hen bobl." Ychwanegwyd at yr eglwysi yn ol hyn rai o ddynion mwyaf dylanwadol y cymdogaethau.
Y mae John Owen yr Henbant yn nodi John Jones Tŷ Gwyn, Llanllyfni, fel un o bum pregethwr cyntaf Arfon. Nid ymddengys ei enw yn unman arall wrth y disgrifiad yma ohono.
Yn 1771 aethpwyd i adeiladu capel. Codwyd ef ar dir y Buarthau, ar ochr orllewinol y tŷ. Mae'r weithred wedi ei hamseru Mai 16, 1774, a dwedir ynddi fod y capel wedi ei adeiladu yn llawn yn ddiweddar. Rhydd Dafydd Llwyd ei fesur fel wyth llath wrth chwech, a dywed mai dirfawr y cablu am adeiladu capel mor fawr, ac y darogenid na cheid byth wrandawyr i hanner ei lenwi. Adroddir hyn gan eraill ar ei ol. Dengys yr hen weithred, pa fodd bynnag, fod maintioli y capel yn 17 llath wrth wyth, a rhydd hyn ryw ystyr i'r cablu a'r daroganu. Y mesurau a rydd Dafydd Llwyd, pa wedd bynnag, ydoedd mesurau tufewnol yr hen gapelau yn gyffredin, neu rywbeth yn ymyl hynny. Gallasai fod camgymeriad yn y weithred, drwy roi mesur y tir yn lle mesur y capel. Yr oedd y brydles am 99 mlynedd o 1774, a'r rhent blynyddol yn hanner coron.
Ym mis Medi, 1780, cynhaliwyd y Gymdeithasfa chwarterol
