Oddeutu 1850 fe sefydlwyd y Clwb Du yn yr ardal yma, fel yn ardaloedd y chwareli yn gyffredin. Cymdeithas ar gyfer medd— won diwygiedig.
Ar y 23 o Fehefin, 1852, yr agorwyd yr ail gapel. Adeiladwyd ar safle y capel presennol ar Gloddfa'r coed, lle a fernid allan o berygl cael ei gladdu o'r golwg dan y tomenau rwbel. Trigolion Talymignedd yn dadleu yn erbyn symud y capel ymhellach oddiwrthynt, ond dadl John Jones a Hugh Jones Coedmadoc a orfu, o blaid lle diogel. I'r ddau hyn hefyd yr ymddiriedwyd cynllun ac adeiladwaith y capel. Maintioli, 14 llath wrth 14. Eisteddleoedd i 350. Y draul, £700. Drwy offerynoliaeth Fanny Jones, fe sicrhawyd yr arian am lôg y banc gan amrywiol bersonau. Pregethwyd ar yr agoriad gan Edward Morgan a Richard Humphreys Dyffryn, John Phillips, William Morris Tŷ Ddewi, David Charles Môn, David Jones Caernarvon. John Jones a draddododd y bregeth gyntaf ynddo ar Mehefin 20, oddiar 1 Brenhinoedd viii. 23. Yr oedd y bregeth olaf yn yr hên gapel wedi ei rhoi gan D. Davies Trecastell, oddiar Barnwyr v. 23. Rhoddwyd y capel newydd yn destyn englyn mewn cyfarfod llenyddol yn yr ardal, un o'r rhai cyntaf, os nad y cyntaf, a gynhaliwyd yma, gydag Eben Fardd yn arweinydd. Lliaws o gystadleuwyr; neb yn deilwng. Dyma'r rhai a gyfrifid yn oreu:
Wele ein capel newydd—hylaw,
Helaeth a chelfydd.
Tŷ mawl i'r Oen, Teml rydd
Dwyfol feddyg Tŷ Dafydd.
Yr eglwys fo'n perarogli—o'i fewn
Gwna'r fach yn aneiri.
Yn hwn, Dad, dihuna di
Elynion i'w hail—eni.
William Hughes Ty'nyweirglodd.
Ystafell hwylus a helaeth—a ennyn
A chynnal ddysgeidiaeth,
A lle'r addoli daeth,
Digon i'r holl gymdogaeth.
William Owen Hafodlas.
Lluniwyd cael goruwch-ystafell yn y capel, a chodwyd ysgol. ddyddiol yno am flwyddyn cyn bod rheolaeth bwrdd na chynorthwy treth.
Yr un flwyddyn y daeth John Robinson yma o Garmel, a Thomas Morris o'r Tŷ mawr, y naill a'r llall yn flaenoriaid eisoes cyn eu hail-ddewis yma.
