ei sylw at hyn, fe werthfawrogid y cyfleustra o gael eu chwilio. Ni chedwid monynt nemor, am na ddanfonid am danynt nes y byddai eu heisieu. Ond goreu po gyntaf y clywid yn eu cylch.
Ffynonnell ffrwythlon i'r hanes y profodd ymddiddanion a gafwyd â gwahanol bersonau. Nid bob amser y nodir y personau hynny, ond gwnawd hynny pan y tybid fod rhywbeth yn cael ei gyrraedd wrth wneud. Mi fyddwn rhwymedig am fy nghyfeirio at gofiaduron da, yn enwedig os yn meddu ar ddawn ddisgrifiadol fel sydd gan rai, a hynny er i'w trigle presennol fod allan o Arfon.
Y mae mewn bwriad ddod a chyfrol allan yn cynnwys ychwanegiadau a chywiriadau, cystal a rhyw faterion o nodwedd gyffredinol. Croesawir unrhyw hysbysrwydd pellach am bersonau a phethau y buwyd yn rhy fyrr gyda hwy yn y gyfrol hon, er mwyn ei ddodi i mewn yno. Gyda chywiriad mewn amseriad, fe ddylai sail y cywiriad gael ei hysbysu, gan fod lliaws dirfawr o amseriadau a chyfrifon wedi eu cywiro yma eisoes, weithiau o weithredoedd capeli, neu daflenni y cyfrifon, neu gofnodion y Cyfarfod Misol, ac weithiau fel ffrwyth cymharu gwahanol ysgrifau neu adroddiadau eraill â'u gilydd. Bydd cywiriadau mewn pethau bychain cystal a phethau mawr yn werth i'w cael.
Bwriedir i'r gyfrol grybwylledig gynnwys mynegai helaeth. Disgwylir y bydd y mynegai hwnnw yn cyflenwi unrhyw ddiffyg a deimlir ynglyn â chynllun y gwaith, sef cyfleu pethau mewn trefn amseryddol, ac nid eu dosbarthu dan wahanol bennau. Hyd yn oed heb y mynegai, fe hyderir y bydd y cynllun a fabwysiadwyd yma yn gymaint mwy buddiol a difyr i'r darllennydd, ag y bu yn fwy trafferthus i'w ddilyn.
Gweddus dweyd fod adroddiadau ymwelwyr Canmlwyddiant yr Ysgol Sul (1885) yn ymddangos yma yn fynych wedi eu cwtogi neu eu crynhoi rhyw gymaint, fwy neu lai, ac ar dro wedi eu hamgeneirio fymryn, ond nid fel ag i newid dim ar yr ystyr, nag i wneud yr adroddiad yn fwy neu yn llai ffafriol. Rhwymwyd yr adroddiadau hynny ynghyd, ac y maent ynghadw yn y Llyfrfa. Trefnwyd drwy benderfyniad y Cyfarfod Misol ar fod i'r hanes ddibennu gyda'r flwyddyn 1900. Rhaid peidio edrych yma, gan hynny, am grynhoad ar hanes neb a fu farw yn ddiweddarach na hynny. Ni olrheinir hanes neb chwaith ar ol symud ohono i Gyfarfod Misol arall, er marw ohono o fewn cyfnod yr hanes hwn, gan y gellir disgwyl i'w hanes ef ymddangos yn hanes eglwysi y Cyfarfod Misol hwnnw. Rhoir ychydig grybwylliad am bregethwyr a blaenoriaid wedi ymfudo i wledydd eraill, os yn dod o fewn tymor yr hanes, ac os bydd gwybodaeth am danynt o fewn cyrraedd ar y pryd.
W. HOBLEY
