Tudalen:Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i henwogion.djvu/160

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

ddeuai'r galw. Ond bu farw cyn i'r cyfle ddod. Yr oedd yn siaradwr effeithiol, ac ar brydiau yn finiog iawn. Fel llenor, ysgrifennodd lawer ar faterion hynafiaethol i'r "Bye-gones" a'r "Archæologia Cambrensis." Ond ei brif waith llenyddol ydyw "The Kalendars of Gwynedd," gyda nodiadau gan W. W. E. Wynne o Beniarth, a gyhoeddwyd gan J. E. Hotten, Llunden, 1873. Gwnaed ef yn Gymrawd o'r Gymdeithas Hynafiaethol. Bu farw ar y 10fed o Fawrth, 1881, yn 46 mlwydd oed, a chladdwyd ef ym mynwent Eglwys y Drindod, Penrhyndeudraeth. Yno hefyd y claddwyd ei briod, Ion. 9fed, 1891. Ffurfiwyd ysgoloriaeth er cof am dano yn yr Ysgol Ganolraddol yn y dref.—("Bye—gones," tud. 206; "Arch. Cambrensis," 1881, tud. 171: "Boosie's Modern Biog.).

DAVIES, EDWARD (1819-1894).—A aned ym Mrithdir Mawr, y Pennant, yn Eifionnydd. Yr oedd yn gyfoed â'r Parch. Thomas Ellis, Llanystumdwy. Dechreuodd bregethu'n gynnar. Yn y flwyddyn 1857 symudodd i Borthmadog i gadw masnachdy. Ymaelododd yn y Garth, a chymerodd ran flaenllaw yn ffurfiad eglwys y Tabernacl. Bu'n ffyddlon a gweithgar yno, ac i grefydd y cylch, tra fu buw. Yr oedd yn bregethwr cymeradwy ac yn Gristion cywir. Yn Adroddiad eglwys y Tabernacl am 1894, dywed y Parch. J. J. Roberts am dano:—"Yr hwn a fuasai mewn undeb â'r achos o'i gychwyniad cyntaf, ac a gymerodd ran amlwg ac effeithiol yn ei holl symudiadau. Un o'r dynion mwyaf duwiol, tangnefeddus, a charuaidd, a adwaenasom erioed; ac y mae ein colled a'n hiraeth am dano yn fawr iawn." Bu farw Rhagfyr 11eg, 1894, a chladdwyd ef ym mynwent gyhoeddus Porthmadog. Yr oedd yn 75 mlwydd oed.


DAVIES, MORRIS (1796—1876).—Ysgolfeistr, llenor, a bardd. Brodor o Fallwyd ym Meirion. Bu'n cadw ysgol yn Llanfyllin; a dechreuodd bregethu. Yn 1836 rhoddodd swydd ysgolfeistr i fyny, gan fyned i swyddfa cyfreithiwr; a bu'n dilyn hynny am ysbaid ym Mhwll