Lleoedd yn Mon.
61
Newborough yn hawlio o hyd ragorfraint mewn rhan yn etholiad aelod dros Beaumaris ; ond gwrthwynebwyd yr
hawl yn egniol gan fwrdeisdrefwyr Beaumaris, a'r ach os a ddygwyd mewn canlyniad i'r Ty Cyffredin (House of Commons,) yn y fl. 1709, tra y mynegwyd hawl gyf raethlawn yr etholiad i fod gan y Maer , y pentrefwyr, ynghyda prif fwrdeisdrefwyr Beaumaris yn unig.
3 Hefyd, gwnaethant gyffelyb ymdrechion i adenill y ddinasfraint yn 1722 a 1724, ond gyda yr un canlyniad. Yn amser Iorwerth III., cynwysai Newborough ddim lai na deg -a -phedwar-ugain o adeiladau heirdd, yn cael cu galw yn “ Eatent Places." Hefyd, ceir cyfeiriad yn
un prawf- ysgrif at ddeg -ar-hugain o erddi, un berllan , a deuddeg o gaeau crops , ac uwchlaw tri ugain o fields,
parks, neu amgaeau birion, ( long enclosures,) a phres wylid bwy gan bobl gwir barchus. Y fywiolaeth eg
lwysig sydd berigloriaeth yn archddeoniaeth Môn, yn esgobaeth Bangor. Trethid ef yn " King's books " yn
9p. 108, ac yn ngadogaeth y goron , megys Tywysogion Cymry. Y cyfartaledd blynyddol at gynal tlodion y plwyf ydyw 182p . 198. Y periglor presenol ydyw y Parch. Thomas Meredith, synt o Amlwch .
I mae yma leoedd o addoliad hefyd gan y Trefn . yddion Calfinaidd a Wesleyaidd. LLANDDWYN . — Dywedir nad oes amser maith er pan .
weithiodd y môr ei ffordd drwy " Wddw Llanddwyn. "
Gwneir cais at uno yr ynys a'r arfordir cyfagos, trwy math o sarn, ac felly ei chlymu â chadwen o &feyfrwng ini wrth arffedog Môn, mam Cymru ,” fel y dywed
" Viator ” yn Nghronicl Cymru . Dechreuwyd y gwaith a denparth gwaith yw dechreu . Wedi ei orphen ef,
