Tudalen:Hanes y Wladva Gymreig.djvu/66

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

gyvlwr drwg, vel nas gallwn ddybynu arni. Ceisiwch yn daer ar i agerlong Patagones alw yn gyson gyda ni bob ryw ddau vis, ac yna teimlem yn ddiogel. Mynegwch vod amryw o'r sevydlwyr yn awr, er yr holl galedi ac anvanteision, yn medi llanerchau o wenith da, -gwell a chysonach na dim a gynyrchwyd o'r blaen, ac wedi dysgu i ni pa dir sydd oreu i'w drin, a pha vodd i'w DDYVRHAU er sicrhau cnydau. Y colliant eleni yw mai ychydig hauwyd. Mae yn y sevydliad yn awr 10 o erydr: y bobl gan vwyav yn cartrevu mewn tai priddveini parhaol, ond heb ddigon o gêr cefylau. Gan i ni orvod bwyta yr hadyd ddanvonasid yma, oherwydd yr oedi danvon cyvlenwad bwyd, ac na vydd y cnwd eleni yn vawr, cyvarwyddir chwi i ymdrechu cael i ni gyvlenwad eto o wenith, baidd, a cheirch at hau. Mae y rhodd visol bresenol, ar ol tynu y costau freit, yn rhy vach i bob un gael ei wala o vwyd. Eithr nid ydym yn grwgnach, er vod ein stoc o dda byw yn hollol anigonol i'r lle a'r sevyllva. Mae'r ychydig dda corniog sydd genym wedi bod o vendith anrhaethol i ni; ond bu raid i ni gigydda cyniver ohonynt yn ystod y cyvyngderau vel nad ydynt yn cynyddu nemawr. Pe byddai gan bob un o honom 8 neu 10 o vuchod godro, gallem vyw yn anibynol ar y Llywodraeth yn vuan iawn. Ymddengys fod Llywodraeth wedi tynu i lawr y rhodd visol o $700 i $400, am vod amryw wedi ymadael oddiyma: ond dylech adgovio iddynt vod amryw o'r newydd wedi dod atom, a'n bod yn disgwyl rhagor o Patagones, ac vod llawer o blant wedi eu geni yma, a'r babanod haner dogn yn awr yn cyvrif vel dogn lawn. Os gellwch gael hwylusdod i gael atom y gweddill o'n cydgenedl sydd yn Rio Grande do Sal byddem valch iawn i'w croesawu. Na ddiffygiwch chwaith yn eich ymdrech i drevnu cael yma lawer o ddevaid ar raniadaeth. Hysbyswch y Llywodraeth vod y rhoddion gwerthvawr ddanvonwyd i'r Indiaid yn ein cadwraeth nes y daw'r penaeth Chiquihan a'i lwyth i lawr i'w hymovyn; ond vod y tri brodor ddaethai yn ol o Buenos Ayres. wedi blino yn aros yma gyhyd am eu cymdeithion, ac wedi dianc gyda 9 o'n cefylau i chwilio am danynt.

Dros y Pwyllgor,
RHYDDERCH Huws, llywydd,
R. J. BERWYN, Ysgrivenydd.

Tra yr oedd y prwy L. J. yn tramwy fel hyn ol a blaen at y Llywodraeth am y lluniaeth misol, ac wedi llwyddo i gael ganddi freitio a llwytho y llong "Ocean" i ddwyn gwartheg a chefylau i'r Wladva, yr oedd y pryder a'r wasgva yn y Wladva yn cynyddu, a mentrwyd unwaith wedyn yn y llong vach "Denby" i Patagones i ymovyn y cyvlenwadau hirddisgwyliedig, ac i vasnachu y plu a'r mentyll Indiaidd dravnidiasai y sevydlwyr gyda'r brodorion. Pan ddaeth y “Denby" i Patagones, gyda chriw o'r sevydlwyr i vasnachu drostynt eu hunain a'u cyveillion, a chael cyvlenwad da o roddion addawedig y Llywodraeth, hwyliodd yn ol am y Chupat, gyda'r 6 sevydlwyr a 4 ych, heblaw y llwyth gwerthvawr, ar yr 16eg o Chwevror, 1868,—ond ni welwyd byth mohoni!! (Gwel manylion eto.)